خبر صحیح قدما
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خبر صحیح قدما،
خبر مطمئن به صدور از جانب
معصوم علیه السّلام است.
خبر صحیح قدما، خبری است که نسبت به صدور آن از معصوم علیه السّلام اطمینان وجود داشته باشد، چه منشا اطمینان،
وثاقت راوی باشد و چه
امارات قطعی یا
ظنی دیگر.
این اطمینان ممکن است از راه‌های ذیل پدید آید:
۱. وجود
حدیث در چند
اصل از
اصول اربعماة (چهارصد کتاب حدیثی مرجع که به نام
اصل معروف بوده است)؛
۲. تکرار حدیث در یک یا دو
اصل به
طرق معتبر؛
۳. وجود حدیث در یکی از
اصول (کتاب‌های روایی مرجع) اصحاب اجماع یا راویانی که وثاقت آنها یا عمل به اخبار آنها اجماعی است؛
۴. وجود حدیث در کتاب‌هایی که اصحاب
ائمه علیهم السّلام نوشته‌اند و بر
امام علیه السّلام عرضه گردیده و امام نیز
صحت آنها را تایید کرده است؛
۵. وجود حدیث در کتاب‌هایی که نزد پیشینیان از
علمای امامیه شهرت داشته و مورد اعتماد بوده است، چه مؤلف آن امامی باشد چه غیر امامی.
تعریف‌های دیگری نیز برای خبر صحیح قدما ذکر شده است، از جمله خبری که صدور آن از معصوم علیه السّلام معلوم بوده و معارض اقوایی نیز نداشته باشد، و یا روایتی که نسبت به صحت مضمون آن
قطع وجود دارد، هر چند صدور آن از معصوم علیه السّلام قطعی نباشد.
متاخران، به
دلایل مختلفی، از روش
قدما عدول نمودند، از جمله این که بین صدر سلف و آنان زمان زیادی فاصله شده بود و بعضی از
اصول روایی، به دلایلی چون ممنوعیت استفاده از آنها و
خوف دستگیر شدن توسط حکومت‌های ظالم کم کم از بین رفت.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۴۰، برگرفته از مقاله «خبر صحیح قدما».
