خائِنَةٍ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خائِنَةٍ: (تَطَّلِعُ عَلَی خآئِنَةٍ)«خائِنَةٍ» گر چه اسم فاعل است، ولی در اینجا معنای مصدری دارد و مساوی با خیانت است و در
ادبیات عرب این موضوع سابقه دارد که «اسم فاعل» به معنای «مصدر» می‌آید، مانند: «عافیة» و «خاطیة».
این احتمال را نیز داده‌اند که «خائِنَةٍ» صفت «طائفة» می‌باشد که در تقدیر است.
(فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ لَعنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ وَنَسُواْ حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِ وَلاَ تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىَ خَآئِنَةٍ مِّنْهُمْ إِلاَّ قَلِيلًا مِّنْهُمُ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ)(ولى بخاطر پيمان شكنى آنها، از
رحمت خويش دورشان ساختيم؛ و دلهاى آنان را سخت و پر
قساوت نموديم؛ آنها كلمات الهى را از موردش تحريف مى‌كنند؛ و بخشى از آنچه را به آنها گوشزد شده بود، فراموش كردند؛ و پيوسته از خيانتى تازه از آنها آگاه مى‌شوى، مگر عده كمى از آنان؛ ولى از آنها درگذر و صرف نظر كن، كه
خداوند نیکوکاران را دوست مى‌دارد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
خائنة چه به معناى اسم فاعل باشد و چه به معناى خيانت بدان جهت كه نكره آمده و به خاطر كلمه منهم طائفه‌اى از آنان را شامل مى‌شود، و معناى جمله اين است كه تو همواره به طائفه‌اى از آنان اطلاع پيدا مى‌كنى كه خائنند، و يا هميشه بر خيانت طائفه‌اى از آنان اطلاع پيدا مى‌كنى.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «خائِنَةٍ»، ص۲۰۳.
