• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حکم لغو (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کارهای لغو در نظر دین، آن اعمال مباح و حلالی است که صاحبش در آخرت و یا در دنیا از آن سودی نبرد و سر‌انجام آن، منتهی به سود آخرت نگردد.



اجتناب از هر کار لغو و بیهوده، مطلوب است.
«لا یسمعون فیها لغوا الا سلـمـا ولهم رزقهم فیها بکرة وعشیـا؛ در آن جا هرگز گفتار لغو و بیهوده‌ای نمی‌شنوند و جز سلام در آن جا سخنی نیست و هر صبح و شام، روزی آنان در بهشت مقرر است.»
«واذا سمعوا اللغو اعرضوا عنه وقالوا لنا اعمــلنا ولکم اعمــلکم سلـم علیکم لا نبتغی الجـهلین؛ و هر گاه سخن لغو و بیهوده بشنوند، از آن روی می‌گردانند و می‌گویند: اعمال ما از آن ماست و اعمال شما از آن خودتان سلام بر شما (سلام وداع) ما خواهان جاهلان نیستیم!»

۱.۱ - سخن لغو

"و اذا سمعوا اللغو اعرضوا عنه و قالوا لنا اعمالنا و لکم اعمالکم" مراد از "لغو" سخن بیهوده است، به دلیل کلمه "سمعوا- می‌شنوند"، چون لغو شنیدنی و از مقوله سخن است، پس مقصود سخنان بیهوده و خشن و زشتی است که پرداختن به آن، کار عاقلان نیست، و لذا وقتی آن را می‌شنیده‌اند، از آن اعراض نموده، و مقابله به مثل نمی‌کرده‌اند، بلکه می‌گفته‌اند: اعمال ما برای ما، و اعمال شما برای شما، و این در حقیقت متارکه و اعلام ترک گفتگو است.


«قد افلح المؤمنون• والذین هم عن اللغو معرضون؛ مؤمنان رستگار شدند• .... • و آنها که از لغو و بیهودگی روی گردانند.»
«والذین لا یشهدون الزور واذا مروا باللغو مروا کرامـا؛ و کسانی که شهادت به باطل نمی‌دهند (و در مجالس باطل شرکت نمی‌کنند) و هنگامی که با لغو و بیهودگی برخورد کنند، بزرگوارانه از آن می‌گذرند.»

۲.۱ - منظور از لغو

"و اذا مروا باللغو مروا کراما"- کلمه "لغو" به معنای هر عمل و گفتاری است که مورد اعتنا نباشد، و هیچ فایده‌ای که غرض عقلا بر آن تعلق گیرد نداشته باشد، و به طوری که گفته‌اند: شامل تمامی گناهان می‌شود. و مراد از" مرور به لغو" گذر کردن به اهل لغو است در حالی که سر گرم لغو باشند.
و معنای آیه این است که: بندگان رحمان چون به اهل لغو می‌گذرند و آنان را سرگرم لغو می‌بینند، از ایشان روی می‌گردانند، و خود را پاکتر و منزه تر از آن می‌دانند که در جمع ایشان در آیند، و با ایشان اختلاط و همنشینی کنند.


«یتنـزعون فیها کاسـا لا لغو فیها ولا تاثیم؛ آنها در بهشت جامه‌ای پر از شراب طهور را که نه بیهوده‌گویی در آن است و نه گناه، از یکدیگر می‌گیرند.»
«لا یسمعون فیها لغوا ولا کذبـا؛ در آنجا نه سخن لغو و بیهوده‌ای می‌شنوند و نه دروغی.»
«لا تسمع فیها لـغیه؛ که در آن هیچ سخن لغو و بیهوده‌ای نمی‌شنوند.»

۳.۱ - توصیف بهشت

توصیف دیگری از این بهشت که جنبه روحانی و معنوی دارد پرداخته می‌افزاید: "در آنجا هیچ سخن لغو و بیهوده‌ای را نمی‌شنوی" (لا تسمع فیها لاغیة).
نه سخنی که حاکی از نفاق باشد، یا عداوت و جنگ و جدال، و یا کینه توزی و حسد، نه سخنان دروغ، نه تهمت و افترا، نه غیبت و ایذاء، و نه حتی لغو و بی فایده.
و چه آرام بخش است محیطی که از همه این سخنان پاک باشد، و اگر درست بیندیشیم قسمت عمده ناراحتیهای زندگی دنیا از شنیدن اینگونه سخنان است که آرامش روح و جان و نظامات اجتماعی را برهم می‌زند و آتش فتنه‌ها را شعله‌ور می‌سازد.


۱. مریم/سوره۱۹، آیه۶۲.    
۲. قصص/سوره۲۸، آیه۵۵.    
۳. طباطبائی، سیدمحمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۷۷.    
۴. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱.    
۵. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۳.    
۶. فرقان/سوره۲۵، آیه۷۲.    
۷. طباطبائی، سیدمحمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۳۳۸.    
۸. طور/سوره۵۲، آیه۲۳.    
۹. نبا/سوره۷۸، آیه۳۵.    
۱۰. غاشیه/سوره۸۸، آیه۱۱.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۶، ص۴۲۱.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکم لغو».    




جعبه ابزار