• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَفْل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَفْل از واژگان نهج البلاغه به معنای جمع شدن و نیز به معنی‌ اعتناء آمده است. حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه به مالک اشتر و در رابطه با اموات از این واژه استفاده نموده است.



حَفْل به معنای جمع شدن است. «حفل الماء حفلا: اجتمع. و القوم: احتشدوا» و نیز به معنی‌ اعتناء آید «لا یحفل: لا یبالی». «حفله» یکبار جمع شدن، جمع آن حفلات است.


از این لفظ چهار مرتبه در نهج البلاغه بیان شده است.

۲.۱ - نامه ۵۳

حضرت علی (علیه‌السلام) به مالک اشتر می‌نویسد: ««فاتّخذ اولئک خاصّة لخلواتک و حفلاتک»» (اشخاص پاک را برای مجالس سرّی و محفل‌های عمومی انتخاب کن).(شرح‌های نامه:)

۲.۲ - خطبه ۱۴۴

گویا در اشاره به حجّاج بن یوسف فرموده: ««کانّی انظر الی فاسقهم و قد... اقبل مزبدا کالتیّار لا یبالی ما غرّق او کوقع النار فی الهشیم لا یحفل ما حرّق»» (گویا نگاه می‌کنم به طاغی آنها که رو کرده کف بر دهان، مانند دریائی که باک ندارد چه چیز را غرق کرد و یا مانند افتادن آتش در علف‌های خشکیده که اعتنا ندارد چه چیز را سوزاند).(شرح‌های خطبه:)

۲.۳ - خطبه ۲۲۹

و در رابطه با اموات فرموده: ««لا یعرفون من اتاهم و لا یحفلون من بکاهم و لا یجیبون من دعاهم»» (هم اكنون كسى كه نزد آنان برود وى را نمى‌شناسند و به آنها كه برايشان مى‌گريند اهميّت نمى‌دهد و به كسانى كه آنان را مى‌خوانند پاسخ نمى‌گويند.) (شرح‌های خطبه:)که «لا یحفلون» معنی «لا یبالون» است.

۲.۴ - خطبه ۲۲۰

««و لا یحفلون بالرّواجف»» (مردگان به زلزله‌ها اعتنائی و از آنها باکی ندارند).(شرح‌های خطبه:)


از این لفظ چهار مورد در «نهج البلاغه» آمده است، سه مورد به معنی اعتناء و یکی در معنی جمع شدن.


۱. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۳۵۱.    
۲. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۶۸۵.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۰۲، نامه ۵۳.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۹۸، نامه ۵۳.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۳۰، نامه ۵۳.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۷۳.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۳۶.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۴۷.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۴۲۸.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۱۸۴.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۴۲.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۱۰، خطبه ۱۴۴.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۳۷، خطبه ۱۴۰.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۰۱، خطبه ۱۴۴.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۴۹.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۵۰.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۶۲۱.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۳۹.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج، ص.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۶۶، خطبه۲۲۹.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۵۲، خطبه ۲۲۵.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۵۲، خطبه ۲۳۰.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۵۱.    
۲۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۸۶.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۹۵.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۵۰۰.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۴۲۰.    
۲۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۶.    
۳۰. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۳۸، خطبه ۲۲۰.    
۳۱. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۳۲، خطبه ۲۱۶.    
۳۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۳۹، خطبه ۲۲۱.    
۳۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۱.    
۳۴. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۰۹.    
۳۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱۴.    
۳۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۳۲۱.    
۳۷. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۲۱۹.    
۳۸. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج، ص.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حفل»، ج۱، ص۲۸۷.    






جعبه ابزار