• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَصَدْتُم (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: حصد (مفردات‌قرآن)، درو.


حَصَدْتُم: (فَما حَصَدتُّمْ فَذَرُوهُ)
از مادّه «حَصْد» (بر وزن خصم) به معنى «درو كردن يا درويدن» است و همچنين، واژه «حَصاد» و «حِصاد» (به فتح و به كسر حاء) نيز به همان معنى است.
حضرت یوسف (علیه‌السلام) بى‌آنكه هيچ قيد و شرطى قائل شود و يا پاداشى بخواهد فورا خواب را به عاليترين صورتى تعبیر كرد، تعبيرى گويا و خالى از هر گونه پرده پوشى، و توام با راهنمايى و برنامه‌ريزى براى آينده تاريكى كه در پيش داشتند.



به موردی از کاربرد حَصَدْتُم در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - حَصَدْتُم (آیه ۴۷ سوره یوسف)

(قالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنينَ دَأَبًا فَما حَصَدتُّمْ فَذَرُوهُ في سُنبُلِهِ إِلاّ قَليلًا مِّمّا تَأْكُلُونَ) «گفت: «هفت سال پى در پى زراعت مى‌كنيد؛ و آنچه را درو كرديد، جز كمى كه مى‌خوريد، در خوشه‌هاى خود باقى بگذاريد و ذخيره نماييد.»

۱.۲ - حَصَدْتُم در المیزان و مجمع‌البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: مفسرین در باره كلمه تزرعون گفته‌اند كه: هر چند بصورت خبر است ولى در معنا امر و انشاء است و بسيار مى‌شود كه امر را بصورت خبر مى‌آورند تا در وجوب امتثال آن تاكيد و مبالغه كنند، و چنين جلوه دهند كه گويا اين ماموريت انجام شده و اينک از آن خبر مى‌دهند، مانند آیه‌ (تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجاهِدُونَ في سَبیلِ اللَّهِ) .
يعنى ایمان بياوريد و جهاد بكنيد، و در آيه مورد بحث يعنى زراعت بكنيد ، به دليل اينكه دنبالش مى‌فرمايد: پس آنچه را درو مى‌كنيد در سنبله‌اش بگذاريد و اينكه يوسف (علیه‌السلام) دستور داد كه گندم را نكوبند و هم چنان در سنبله‌اش بگذارند براى اين بود كه جانور نمى‌تواند داخل سنبله شود، و در نتيجه گندم هر چه هم بماند خراب نمى‌شود بخلاف اينكه آن را بكوبند و از سنبله جدا كنند كه خيلى زود فاسد مى‌شود.
بنا بر آنچه گفته شد معناى آيه چنين مى‌شود: هفت سال پى در پى كشت و زرع كنيد، و هر چه درو كرديد در سنبله‌اش بگذاريد تا فاسد نگردد، و همه را بدينگونه انبار كنيد مگر اندكى كه آذوقه آن سال شما است.

۱. یوسف/سوره ۱۲، آیه ۴۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۲۳۸.    
۳. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغة، ج۲، ص۷۱.    
۴. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۳، ص۳۷.    
۵. زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۴، ص۴۲۲.    
۶. جوهری، اسماعیل بن حماد، صحاح تاج اللغة، ج۲، ص۴۶۶.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۹، ص۲۴۶.    
۸. یوسف/سوره ۱۲، آیه ۴۷.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۴۱.    
۱۰. صف/سوره ۶۱، آیه ۱۱.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۲۵۹.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۱۹۰.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۲۳۱.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۳۶۴.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « حَصَدْتُم »، ص۵۲۲.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره یوسف | لغات قرآن




جعبه ابزار