حَرْثٌ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَرْثٌ: (نِسآؤُکُمْ حَرْثٌ لَّکُم)«حَرْثٌ» مصدر و به معنای بذرافشانی است و گاهی به خود مزرعه نیز اطلاق می‌شود و به طوری که «
راغب»
در «
مفردات» می‌گوید:
در اصل، به معنای پاشیدن
بذر در زمین و مهیا ساختن آن برای
زراعت است؛
و
در قرآن مجید نیز کراراً
در این معنا به کار رفته، ولی معلوم نیست چرا جمعی از مفسران آن را به معنای «عمل و کسب»
تفسیر کرده‌اند؟
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با حَرْثٌ:
(نِسَآؤُكُمْ حَرْثٌ لَّكُمْ فَأْتُواْ حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ وَقَدِّمُواْ لأَنفُسِكُمْ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّكُم مُّلاَقُوهُ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ) (زنان شما، محل بذرافشانی شما هستند؛ پس هر
زمان که بخواهید، می‌توانید با آنها
آمیزش کنید. و با پرورش فرزندان صالح، اثر نیکی برای خود، از پیش بفرستید. و از
مخالفت فرمان خدا بپرهیزید و بدانید او را ملاقات خواهید کرد. و به
مؤمنان، بشارت ده.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه (حرث) مصدر و به معنای زراعت است، و مانند زراعت بر زمینی هم که
در آن زراعت می‌شود اطلاق می‌گردد، هم می‌گویند: (این گندم‌ها کشت و زرع فلانی است)، و هم می‌گویند: (این
زمین زراعت فلانی است)، حال اگر
در آیه مورد بحث به معنای مکان باشد، معنا چنین می‌شود (شما به کشتزار خود وارد شوید، از هر محلی که خواستید)، و اگر به معنای
زمان باشد معنایش این می‌شود (شما هر وقت خواستید به کشتزار خود بروید). و به هر معنا که باشد می‌خواهد اطلاق را برساند، مخصوصا با قید (شئتم) این اطلاق روشن‌تر به چشم می‌خورد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(مَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ) (کسی که زراعت آخرت را بخواهد، به کشت او فزونی می‌بخشیم و بر محصولش می‌افزاییم؛ و کسی که فقط کشت دنیا را بطلبد، بهره‌ای از آن به او می‌دهیم امّا
در آخرت هیچ بهره‌ای ندارد.)
علامه طباطبایی
در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه حرث به معنای زراعت است، و مراد از زراعت آخرت، نتیجه اعمال است که روز قیامت به آدمی عاید می‌شود، و به عنوان استعاره آن را زراعت آخرت نامیده، مثل اینکه اعمال صالحه بذری است که می‌کارند تا
در پائیز آخرت آن را درو کنند.
(دیدگاه شیخ طبرسی
در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «حَرْثٌ»، ص۱۸۱.
