• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَتْف (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: مرگ.


حَتْف (به فتح حاء و سکون تاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای مرگ است.
از این واژه پنج مورد در «نهج البلاغه» آمده است.



حَتْف به معنای مرگ است.



برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - الْحَتْفُ - حکمت ۱۲ (اولویت تقدیر خدا بر تدبیر انسان)

امام (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرماید:
«تَذِلُّ الاُْمورُ لِلْمَقاديرِ حَتَّى يَكونَ الْحَتْفُ فی التَّدْبيرِ.»
«كارها در مقابل قضا و قدر چنان ذليل هستند كه گاهى تدبير انسان منجّر به مرگ و هلاکت مى‌شود.»


۲.۲ - الْحُتوفُ - خطبه ۲۲۰ (انسان)

امام (علیه‌السلام) درباره انسان فرموده:
«فَبَيْنا هُوَ يَضْحَکَ إِلَى الدُّنْيا وَ تَضْحَکُ إِلَيْهِ فی ظِلِّ عَيْش غَفول إِذْ وَطىءَ الدَّهْرُ بِهِ حَسَكَهُ وَ نَقَضَتِ الاَْيّامُ قُواهُ وَ نَظَرَتْ إِلَيْهِ الْحُتوفُ مِنْ كَثَب.»
يعنى «گاهى مى‌بينى كه انسان به دنیا مى‌خندد و دنيا به انسان و در عیش غافل كننده است كه دنيا خار خويش را در او فرو برد و روزگار قوايش را شكست و مرگ‌ها از نزديک او را زير نظر گرفتند.»



این واژه پنج بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۴۸.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۴.    
۳. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۳، ص۱۹۳.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۷۱، حکمت ۱۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۵۴، حکمت ۱۵.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۷۱، حکمت ۱۶.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۵، حکمت ۱۶.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۱۸-۴۱۹.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۱۹.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۲، ص۱۱۵-۱۱۶.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۲.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۱۲۰.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۴۳، خطبه ۲۲۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۳۵، خطبه ۲۱۶.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۱، خطبه ۲۲۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۳، خطبه ۲۲۱.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱۰.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱۹-۱۲۰.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۳۳۴-۳۳۵.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۳۷-۲۳۸.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۵۱.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۷۱، حکمت ۱۲.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۴۳، خطبه ۲۲۰.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۵، خطبه ۱۹.    
۲۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۱۹، حکمت ۱۸۱.    
۲۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۸۷، حکمت ۴۴۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حتف»، ص۲۴۹-۲۴۸.    






جعبه ابزار