• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَبس (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَبس (به فتح حاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای بازداشتن و ضدّ رها کردن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص طلحه و زبیر از این واژه استفاده نموده است.



حَبس (به فتح حاء) به معنای بازداشتن و ضدّ رها کردن آمده است.
چنان‌که گفته می‌شود: «حَبَسَهُ عَنه: مَنَعَه عَنه، حَبسه: ضَبطه.»


یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - فَحَبَسا - خطبه ۱۷۲ (درباره طلحه و زبیر)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با طلحه و زبیر هنگامی که عایشه را به بصره بردند، فرموده است:
«فَحَبَسا نِساءَهُما فی بُیوتِهِما وَ أَبْرَزا حَبیسَ رَسولِ اللَّهِ (صلی‌الله‌علیه‌وآله) لَهُما وَ لِغَیْرِهِما.»
«زنان خویش را در خانه‌هایشان نگاه داشتند و زن رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) را بر خود و دیگران خارج و آشکار کردند.» در این بیان حضرت (علیه‌السلام)، اشاره نمودن به «حبیس» بودن عایشه، به‌جهت آیه شریفه
(وَ قَرْنَ فی بُیوتِکُنَّ؛ در خانه‌هایتان قرار بگیرید و در خانه‌هایتان بنشینید.) است.



این واژه در هشت بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۲۱۶.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۴، ص۶۱.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۸۱، خطبه ۱۷۲.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۰۳، خطبه ۱۶۷.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۴۷، خطبه ۱۷۲.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۷۹.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۰۶.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۰۷.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۴۹۴.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۳۳.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۳۰۹.    
۱۲. احزاب/سوره۳۳، آیه۳۳.    
۱۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۹۹، خطبه۱۴۳.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۶، خطبه۱۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حبس»، ص۲۴۶-۲۴۷.    






جعبه ابزار