• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حفص بن عمر دوری (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: حفص بن عمر دوری.


حفص بن عمر دوری (۱۵۰-۲۴۶ق)، از عالمان علم قرائت و حدیث در قرن سوم هجری قمری بود.



ابوعمر حفص بن عمر بن عبدالعزیز دوری ازدی بغدادی ضریر، حدود ۱۵۰ق در دوران خلافت منصور (۱۳۶-۱۵۸ق) در بصره به دنیا آمد، گرچه محل زیست وی را سامرا نوشته‌اند.


دوری علم قرائت را نزد اسماعیل بن جعفر، کسائی، یحیی یزیدی و سلیم، و علم حدیث را نزد ابراهیم بن ابی یحیی، اسماعیل بن عیّاش، سفیان بن عیینه و ابومعاویه فرا گرفت و برای کسب علم بیشتر و آموختن علم قرائت راهی سفر شد و سایر قرائات را آموخت.


حفص در حالی که عالمی بزرگ و مشهور و محدثی ثقه و استاد در علم قرائت گشته بود، به آموزش داشته‌ها پرداخت و شاگردان بسیاری چون عبدالرحمان بن عبدوس، عمر بن محمد کاغذی، حسن بن علی بن بشّار، قاسم بن زکریّا و علی بن سلیم را پرورش داد. همچنین ابن ماجه، ابوزرعه، حاجب بن ارکین و محمد بن حامد از او حدیث نقل کرده‌اند.


دوری در حالی که در آخر عمر نابینا شده بود، در سال ۲۴۶ و به نقلی ۲۴۸ق از دنیا رفت. زرکلی محل وفات او را در رنبویه، از روستاهای ری نوشته است.


حفص علاوه بر تدریس علوم قرائت و حدیث، تالیفات بسیاری در علم قرائت نوشت. گفته شده که وی نخستین کسی است که قرائات متعدد را جمع‌آوری و تالیف کرد. آثار دوری عبارت‌اند از:



۱. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۸۳.    
۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۱، ص۵۴۱.    
۳. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۱، ص۵۴۳.    
۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۶۴.    
۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۸، ص۲۴۹.    
۶. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۶۵.    
۷. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۸۳.    
۸. داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسرین، ج۱، ص۱۶۶.    
۹. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۶۴.    
۱۰. مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۷، ص۳۴.    
۱۱. خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تهذیب تهذیب الکمال، ص۸۷.    
۱۲. ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۱۸۳.    
۱۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۳۳.    
۱۴. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۲، ص۱۱۱.    
۱۵. جزری، محمد بن محمد، غایة النهایة فی طبقات القراء، ج۱، ص۲۵۵.    
۱۶. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۳، ص۱۱۸۰.    
۱۷. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۶۴.    
۱۸. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۲، ص۳۲۳.    
۱۹. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۵، ص۳۹۵.    
۲۰. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۱، ص۳۵۱.    
۲۱. ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۱، ص۵۶۶.    
۲۲. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۱۹۹.    
۲۳. ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۳۶۴.    
۲۴. ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۲۰۰.    
۲۵. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۶۹.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «حفص دوری»، ج۱، ص۲۸۷.






جعبه ابزار