حسین بن محمد نجار (مقاله‌دوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حسین بن محمد نجار (م حدود
۲۲۰ق)، از بزرگان «
مجبره» و از متکلمان و موسس
فرقه نجّاریه در
قرن سوم هجری قمری بود.
ابوعبدالله حسین بن
محمد بن عبدالله
نجار رازی بصری مصری، در آغاز به کار بافندگی یا ترازوسازی اشتغال داشت، اما بعدها وارد مقولات فکری و عقیدتی گردید. گفته‌اند که او از بزرگان «مجبره» و از متکلمان
و موسس فرقه
نجّاریه است
که به آنان «حسینیه» نیز گفته می‌شود.
بیشتر معتزلی مذهبان
شهر ری و اطراف آن هوادار مذهب او بودند.
آنان در برخی عقاید بر دیدگاه
قدریه بودند و در بعضی دیگر همانند
اهل سنت، و در بخشی از عقاید دیدگاه خاص خود را داشتند.
نجاریه به سه گروه «
برغوثیه»، «
زعفرانیه» و «
مستدرکه» تقسیم شده‌اند.
ابن ندیم در شرح‌حال وی می‌نویسد:
نجار اهل
مناظره بود و با
ابراهیم نظام مناظراتی داشته است. به گفته وی،
نجار هرگاه لب به سخن می‌گشود، آوایی همانند صدای
خفاش از وی شنیده می‌شد.
نجار حدود ۲۲۰
یا
۲۳۰ق درگذشت. می‌گویند که
نجار به هنگام مناظره با ابراهیم نظام شکست خورد و با لگدی که نظام به او زد، درگذشت.
حسین بن
محمد دارای تالیفات فراوانی به شرح ذیل است:
• اثبات الرسل؛ • الاستطاعة؛ • التعدیل و التجویز؛ • الصفات و الاسماء؛ • کتاب الابواب؛ • کتاب کان یکون المخلوق العبارات (العبادات) ؛ •الارادة صفة فی الذات الارجاء؛ • الارادة الموجبه؛ • القضاء و القدر؛ • التاویلات؛ • المستطیع علی ابراهیم؛ • الموجز؛ • العلل فی الاستطاعه؛ • المطالبات؛ • النکت؛ • البدل؛ • الرد علی الملحدین؛ • الترک؛ • اللطف و التایید؛ • الثواب و العقاب و المعرفة فی الاجماع.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «حسین
نجار»، ج۱، ص۲۸۴.
