حسین امیرعبداللهیان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
![]()
حسین امیرعبداللهیان،
وزیر امور خارجه دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران، دانش‌آموخته دکترای
روابط بین
الملل از دانشگاه تهران، کارشناسی
روابط دیپلماتیک از
دانشکده وزارت امور خارجه و کارشناسی ارشد
روابط بین
الملل از
دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران بود. امیرعبداللهیان دارای تالیفات
و آثار متعدد در زمینه
علوم سیاسی و ارتباطات
بین المللی بوده
و به زبان‌های عربی
و انگلیسی تسلط داشت. حسین امیرعبداللهیان همچنین عضو هیئت مؤسس
مرکز مطالعات غرب آسیا (اندیشکده
روابط بین
الملل)
و مدرس دانشکده
روابط بین
الملل وزارت خارجه بوده،
و سابقه داوری رساله‌های دکترای دانشکده حقوق
و علوم سیاسی دانشگاه تهران را دارد.
دستیاری ویژه رئیس
مجلس شورای اسلامی، معاونت عربی
و آفریقای وزارت امور خارجه در دولت دهم
و یازدهم، مدیرکل امور
بین
الملل مجلس شورای اسلامی از دوره ریاست
علی لاریجانی تا دوره ریاست
محمدباقر قالیباف پس از ابقا در این سمت
و دبیرکل دبیرخانه دائمی کنفرانس
بین
المللی حمایت از انتفاضه
فلسطین و مدیر مسئول فصلنامه گفتمان راهبردی فلسطین از مهمترین سوابق اجرایی شهید حسین امیرعبداللهیان هستند. امیرعبداللهیان همچنین در مرداد ماه ۱۴۰۰ توسط
سیدابراهیم رئیسی به عنوان وزیر امور خارجه به مجلس شورای اسلامی معرفی شد
و توانست رای اعتماد نمایندگان را به دست آورد.
حسین امیرعبداللهیان پس از سالها تلاش در عرصه دیپلماسی
و روابط بین المللِ جمهوری اسلامی ایران، سرانجام در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ در سانحه سقوط بالگرد به همراه رئیس جمهور
سیدابراهیم رئیسی و سیدمحمدعلی آل‌هاشم نماینده ولی فقیه در استان آذربایجان شرقی
و امام جمعه تبریز و هیئت همراه به فیض
شهادت رسید.
حسین امیرعبداللهیان در سال ۱۳۴۳ شمسی در دامغان از توابع استان سمنان متولد شد. در ۶–۷ سالگی پدرش را از دست می‌دهد
و مسئولیت اداره زندگی آنها بر دوش مادر
و برادر بزرگش می‌افتد. امیرعبداللهیان در سال ۱۳۷۳ شمسی
ازدواج می‌کند که حاصل ازدواج وی یک دختر
و پسر می‌باشد.
شهید امیرعبداللهیان یکی از تربیت شدگان در مکتب وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران هستند. وی دارای مدرک کارشناسی
روابط دیپلماتیک از
دانشکده وزارت امور خارجه (۱۳۷۰)، کارشناسی ارشد
روابط بین
الملل از
دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران (۱۳۷۵)
و دکترای
روابط بین
الملل از دانشگاه تهران است. او به زبان‌های عربی
و انگلیسی تسلط داشت.
دکتر امیرعبدالهیان آثار متعددی را در زمینه دیپلماسی
و روابط بین الملل تالیف نموده‌اند که در ادامه به شماری از مهمترین آثار ایشان را ذکر می‌کنیم:
کتب- کتاب «استراتژی مهار دوگانه آمریکا» – پاییز ۱۳۷۸– تهران – انتشارات بعثت
- کتاب «دموکراسی متعارض ایالات متحده آمریکا در عراق جدید» – ۱۳۸۶ – تهران – انتشارات مدیا
- کتاب «ناکارآمدی طرح خاورمیانه بزرگ آمریکا» – مرکز آموزش
و پژوهش‌های
بین
المللی وزارت خارجه – چاپ چهارم – آذرماه ۱۳۹۷
- کتاب «صبح شام» – انتشارات سوره مهر – چاپ ششم – تیر ماه ۱۴۰۰
مقالات- «چرایی تحولات سوریه
و پیامدهای آن» - فصلنامه کنفرانس
بین
المللی دانشگاه
علامه طباطبائی – تهران - پاییز ۱۳۹۵
- «تحولات خاورمیانه
و مطالعه موردی بحرین» - فصلنامه مطالعات راهبردی - تابستان ۱۳۹۰
- «بحران سوریه
و امنیت ناپایدار منطقه‌ای» - فصلنامه مطالعات راهبردی - تابستان ۱۳۹۲
- «موافقتنامه امنیتی بغداد - واشینگتن: رفتارشناسی آمریکا در عراق جدید» - فصلنامه
سیاست خارجی - مرکز مطالعات
سیاسی و بین
الملل وزارت خارجه - بهار ۱۳۸۸
- «استراتژی مهار دوگانه آمریکا در طرح داماتو» - مجله دانشکده حقوق
و علوم سیاسی دانشگاه تهران - ۱۳۷۶.
- استاد مدعو دانشکده
روابط بین
الملل وزارت امور خارجه
- استاد مدعو دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران
- استاد راهنما
و مشاور رساله‌های مقاطع دکتری
و ارشد دانشگاه‌های تهران،
علامه طباطبائی، دفاع ملی
و دانشکده
روابط بین
الملل.
- عضو هیئت مؤسس مرکز مطالعات غرب آسیا (اندیشکده
روابط بین
الملل)
- عضو هیئت تحریریه
و مشاور
علمی فصلنامه مطالعات
سیاست خارجی تهران
- مدیرمسئول فصلنامه راهبردی فلسطین.
شهید امیرعبداللهیان یک دیپلمات متدین، انقلابی، مدبر
و معتقد به اعتلای
جمهوری اسلامی ایران در سطح
بین
الملل و تقویت
روابط چندجانبه
و دوجانبه در عرصه
سیاست خارجی بود. می توان گفت که مواضع
سیاسی امیرعبداللهیان پیش از آن که به یک جناح
سیاسی نزدیک باشد به مواضع رهبر معظم انقلاب
و منافع ملی و فراجناحی تعلق داشت. شهید امیرعبدالهیان همواره به‌دنبال عزت نظام اسلامی
و مردم ایران بود
و لذا با تدابیر حکیمانه
و مصلحت‌های عزت‌آفرین این اهداف را پیش می‌برد. موضع‌گیری‌های شهید امیرعبداللهیان همواره در جهت حمایت از
جبهه مقاومت و سایر جریانات همسو با نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بود.
حسین امیرعبداللهیان در عین حال در
مذاکرات هسته‌ای دوره ریاست جمهوری
سید محمد خاتمی، عضو کمیته
سیاسی و امنیتی مذاکرات هسته‌ای بود
و در سال ۱۳۸۶ عضو کمیته مذاکره ایران
و آمریکا در بغداد بود
و حتی مذاکره‌کننده در کمیته
سیاسی این مذاکرات بوده‌است. وی مذاکرات مفصل منطقه‌ای با فدریکا موگرینی را در پرونده خود دارد
و دیدارهای مفصلی با
دبیرکل سازمان ملل متحد، بان کی‌مون
و دبیرکل حزب‌الله لبنان،
سید حسن نصرالله داشته است.
معاونت عربی
و آفریقای وزارت امور خارجه در دولت دهم
و یازدهم،
و همچنین دبیرکلی دبیرخانه دائمی کنفرانس
بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، از سمت‌های پیشین شهید امیرعبداللهیان بوده است.
شهید حسین امیرعبداللهیان در جریان تحولات
عراق در سال ۲۰۰۳ با سرنگونی
صدام حسین، مسئول پرونده عراق در وزارت امور خارجه شد. امیرعبداللهیان سال ۱۳۸۶ در نشست سه جانبه ایران-آمریکا-عراق که در
بغداد برگزار شد سرپرست تیم مذاکره کننده ایرانی بود. این نشست با هدف تأمین امنیت عراق به درخواست آمریکایی‌ها که شرایط عراق را خطرناک خوانده بودند، برگزار شده بود.
آیت الله سیدعلی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز اجازه داده بود بخاطر شرایط عراق
و درخواستی که دولت عراق کرده است، ایران فقط در موضوع عراق در این مذاکرات حضور پیدا کند. این مذاکرات پس از سه جلسه بدون نتیجه ناکام ماند. عبداللهیان بعدها دربارهٔ این مذاکرات گفته بود: آمریکایی‌ها وقتی حرف منطقی را می‌شنیدند
و پاسخ منطقی نداشتند، صحنه را خالی می‌کردند. در ابتدای مذاکرات آمریکایی ها فکر می‌کردند باید دستور جلسه را آنها تعیین کنند، اما جمهوری اسلامی این اجازه را به آنها نداد
و مقرر شد دستور جلسه با توافق طرفین تعیین شود.
![]()
حسین امیرعبداللهیان به علت دو دهه مسئولیت در وزارت خارجه به‌خصوص در پست عربی
و آفریقایی وزارت امور خارجه ایران
ارتباط نزدیکی با
شهید قاسم سلیمانی داشت. زمانی که شهید سلیمانی فرمانده نیروی
سپاه قدس می‌شود، امیرعبداللهیان کارشناس عراق در وزارت خارجه بوده‌است. به نظر می‌رسد که وی شیفته روحیات شهید سلیمانی بود. حتی در ملاقات با هیئت‌ها
و مقامات اروپایی گفته بود: «شما باید از جمهوری اسلامی
و قاسم سلیمانی تشکر کنید زیرا سلیمانی به
صلح و امنیت جهانی کمک کرده است. اگر جمهوری اسلامی نبود ایستگاه‌های مترو
و مراکز تجمع شما در بروکسل
و لندن
و پاریس امنیت نداشت.»
- کارشناس
و معاون
سفارت جمهوری اسلامی ایران در
بغداد (۱۳۸۰-۱۳۷۶)
- معاون اداره اول
سیاسی خلیج فارس وزارت امور خارجه (۱۳۸۲-۱۳۸۰)
- معاون دستیار ویژه وزیر امور خارجه در امور
عراق (۱۳۸۵-۱۳۸۲)
- عضو کمیته
سیاسی-امنیتی مذاکرات هسته‌ای ایران (۱۳۸۵-۱۳۸۴)
- معاون اداره کل خلیج فارس وزارت امور خارجه (۱۳۸۶-۱۳۸۵)
- عضو کمیته مذاکرات ایران، عراق
و آمریکا در موضوع عراق (۱۳۸۶)
- رئیس ستاد ویژه عراق در وزارت امور خارجه (۱۳۸۶-۱۳۸۵)
- سفیر جمهوری اسلامی ایران در
بحرین (۱۳۸۹-۱۳۸۶)
- مدیر کل خلیج فارس
و خاورمیانه وزارت امور خارجه (۱۳۹۰-۱۳۸۹)
- معاون عربی
و آفریقای وزارت امور خارجه (۱۳۹۵-۱۳۹۰)
- دستیار ویژه رئیس مجلس
و مدیرکل امور
بین
الملل مجلس شورای اسلامی (۱۴۰۰-۱۳۹۵)
- وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران (۱۴۰۳-۱۴۰۰).
در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ بالگرد حامل
آیت‌الله رئیسی و آقای حسین امیرعبداللهیان
و هیئت همراه، که برای بازدید از سد خداآفرین
و افتتاح چندین طرح ملی
و استانی به آذربایجان شرقی رفته بود در هنگام عزیمت از این سد به مقصد پالایشگاه تبریز به علت شرایط نامساعد آب
و هوایی دچار سانحه شد. در این سانحه هوایی، رئیس جمهور آیت‌الله رئیسی
و همه همراهان او از جمله آقای حسین امیرعبداللهیان وزیر امورخارجه،
آیت‌الله سید محمدعلی آل‌هاشم امام‌جمعه تبریز، رحمتی استاندار آذربایجان شرقی،
و همچنین سرتیم حفاظت رئیس جمهور
و خلبانان
و کادر پرواز بالگرد به فیض
شهادت رسیدند.
به همین مناسبت
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی درگذشت شهادت‌گونه آیت‌الله رئیسی
و همراهان ایشان را در سانحه هوایی تسلیت گفتند
و ۵ روز را به عنوان
عزای عمومی اعلام نمودند.
• گروه پژوهشی ویکی فقه.
حسین امیرعبداللهیان به علت دو دهه مسئولیت در وزارت خارجه به‌خصوص در پست عربی 
