حسن بن عبدالوهاب برغانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

شیخ حسن بن میرزاعبدالوهاب برغانی از آل برغانی که از خاندان‌های مشهور علمی و زعمای مذهبی قزوین و برغان است بودند.

---

شیخ حسن پسر میرزاعبدالوهاب برغانی ، از افاضل عصر خود بوده است.
شیخ محمدحسن، فرزند دوم ملامحمدصالح برغانی ، ابتدا در زادگاهش کربلا و سپس در قزوین و اصفهان نزد پدر و عموی خود و سایر بزرگان عصر تحصیل کرد و بعد از مدتی اقامت در قزوین و شرکت در جنگ دوم ایران و روس، همزمان با تشییع پیکر سیدمحمد مجاهد (متوفی ۱۲۴۲)، به کربلا رفت.
در کربلا و نجف از درس صاحب جواهر و شیخ مرتضی انصاری بهره برد و خود در کربلا به تدریس اصول و فقه و سایر علوم اسلامی پرداخت که به دلیل طلاقت لسان و دقت نظر و احاطه علمی او رونق داشت.
در حدود ۱۲۷۸، عازم بیت اللّه الحرام شد و در مدت اقامت خود در مکه و مدینه علاوه بر تدریس مسائل فقهی، با عالمان آن سامان در مباحث اعتقادی به گفتگو می‌پرداخت.
او سرانجام بر اثر مضروب شدن با چوبدستی چند نفر ناشناس در مدینه درگذشت و در قبرستان بقیع دفن شد.
از آثار اوست: ینابیع الولایه، معارج العرفان، رساله زبیبیّه و مناسک حجّ.

---

دو فرزند او میرزا علاّ مه (متوفی ۱۳۱۰ و مدفون در نجف) و میرزاعلی نقی (متوفی ۱۳۲۰ و مدفون در کربلا) هر دو از افاضل عصر خود بودند و علوم ادبی و فقه و اصول و حکمت را نزد کسانی چون شیخ انصاری و میرزا حبیب الله رشتی (متوفی ۱۳۱۲) و فاضل اردکانی (متوفی ۱۳۰۲) و آخوند ملا آقا حکمی قزوینی خواندند.
هر دو به تدریس علوم اسلامی اشتغال داشتند، ولی شهرت میرزا علاّ مه به علوم عقلی بیش‌تر بود و برادر دیگر به علّت قدرت بیان و احاطه علمی به مدرّس الطّفّ شهرت یافت.
هر دو برادر در امور اجتماعی نقش فعال داشتند، از جمله در تقویت بنیه مالی و اجتماعی شیعیان کربلا و بنای ایوان بزرگ حرم امام حسین علیه السّلام به سبک معماری چهل ستون اصفهان.
بغیه المرام در اصول فقه و تحفه الرشاد در فقه از آثار علمی میرزا علاّ مه و بدایع الاصول از تألیفات میرزا علی نقی قابل ذکر است.

---