جُبْن (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جُبْن (به ضم جیم و سکون باء) یا
جبان یکی از
مفردات نهج البلاغه، به معنای
ترس یا
ترسویی ناشی از ضعف نفس است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در مورد یکی از ویژگی‌های خودش، از این واژه استفاده نموده است.
جُبْن (به ضم جیم و سکون باء) یا جبان به معنای ترس یا
ترسویی ناشی از ضعف نفس، آمده است؛ بر خلاف «
خوف» که از
جنود عقل و از آثار آن است. چنان‌که در لغت آمده است: «
جبن جبنا و جبانا: ضعف قلبه» البته این نقصی است در وجود
انسان.
برخی از مواردی که در
نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با خودش فرموده است:
«وَايْمُ اللهِ ... مَا ضَعُفْتُ، وَ لاَ جَبُنْتُ، وَ لاَ خُنْتُ، وَ لاَ وَهَنْتُ»؛
«در اين راه هرگز ناتوان نشدم و ترس مرا احاطه نكرد و خيانت ننمودم و سستى در من راه نيافت».
واژه «جبان» به معنای
ترسو است که مؤنث آن «جبانه» می‌باشد. چنان‌که امام (علیه‌السلام) در
نامه ۵۳،
و
حکمت ۲۲۵،
از این واژه استفاده نموده است.
همچنین امام (علیه‌السلام) در بیانی دیگر فرموده است:
«وَ الْبُخْلُ عارٌ، وَ الْجُبْنُ مَنْقَصَةٌ»؛
«بخل ننگ است و ترس نقصان».
این واژه شش بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جبن»، ص۲۰۱.
