• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جَوْف (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





جَوْف (به فتح جیم) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای درون است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص ضرورت شناخت دنیا و توصیف مورچه از این واژه استفاده نموده است.
این واژه دو بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.



جَوْف (به فتح جیم) به معنای درون، آمده است.
چنان‌که گفته می‌شود: «الجَوْفُ‌ مِنَ الاِنسان: بَطنهُ‌ و - مِنَ البَيت وَ غيرهِ‌:داخلهُ‌.»


مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - جَوْفِها - حکمت ۱۱۴ (شناخت دنیا)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره ضرورت شناخت دنیا فرموده است:
«مَثَلُ الدُّنْیا کَمَثَلِ الْحَیَّهِ لَیِّنٌ مَسُّها وَ السُّمُّ النّاقِعُ فی جَوْفِها
«مثل دنیا مثل آن ماری است که هنگام دست کشیدن نرم، ولی زهر درون آن کشنده است.»

۲.۲ - الجَوْفِ - خطبه ۱۸۵ (مورچه)

امام (علیه‌السلام) در خطبه در توصیف مورچه می‌فرماید:
«لَوْ فَكَّرْتَ في مَجاري أُكْلِها، وَ في عُلْوها وَ سُفْلِها، وَ ما في الجَوْفِ مِنْ شَراسيفِ بَطْنِها.»
«اگر در مجاری خوراک و بالا و پایین مورچه و اطراف و پهلوهای شکمش و در چشم و گوشش بیندیشی، از آفرینش او شگفت زده می‌شوی.»


این واژه دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۴.    
۲. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ص۴۸۷.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ج۱، ص۷۹۹، حکمت ۱۱۴.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۷۸،حکمت ۱۱۹.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸۹، حکمت ۱۱۹.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۶۳.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۱۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۱۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۲، ص۷۱۱.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۸۱.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۸۴.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۲۰، خطبه ۱۸۵.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۴۰، خطبه ۱۸۰.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۷۰، خطبه ۱۸۵.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۲۰، خطبه ۱۸۵.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۳۵.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۴۲.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۷، ص۱۶۱.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۴.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۵۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جوف»، ص۲۴۲-۲۴۱.    






جعبه ابزار