• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جوجه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: فرخ (مفردات‌نهج‌البلاغه).


جوجه‌ نوزاد پرنده است. از احکام آن به مناسبت در بابهاى طهارت، حج و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.


جوجه درون تخم اگر بعد از دمیده شدن روح در آن بمیرد، میته و نجس است؛ لیکن نجاست آن قبل از دمیده شدن روح اختلافى است. بر نجاست ادعاى اجماع شده است.
[۱] العروةالوثقى، ج۱، ص۱۲۸.
[۲] مستمسک العروة، ج۱، ص۳۳۳.    
[۳] مهذّب الاحکام، ج۱، ص۳۳۰-۳۳۱.

جوجه پرنده حرم در حرمت شکار و ثبوت کفاره حکم مادر خود را دارد.
[۴] جواهر الکلام، ج۱۸، ص۲۹۳.    
[۵] مجمع الفائدة، ج۶، ص۳۳۲.    

امام خمینی در تحریرالوسیله تحت عنوان «گفتاری درباره تروک احرام» می‌نویسد: «المحرّمات منه امور: الاوّل: صید البرّ اصطیاداً واکلاً - ولو صاده محلّ - واشارة ودلالة واغلاقاً وذبحاً وفرخاً وبیضة، فلو ذبحه کان میتة علی المشهور، و هو احوط. والطیور حتّی الجراد بحکم الصید البرّی‌»
[۶] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۴۱، کتاب الحج، القول فی تروک الاحرام‌، الاول.    
و محرمات آن چند چیز است: اول: شکار صحرا، از حیث شکار نمودن و خوردن - ولو اینکه کسی که محرم نیست آن را شکار کرده باشد - و اشاره کردن و راهنمایی نمودن و بستن و سر بریدن و از جهت جوجه‌ و تخم. پس اگر آن را سر ببرد بنابر مشهور میته می‌شود و احتیاط (واجب) همین است و پرنده‌ها حتی ملخ در حکم شکار صحرایی می‌باشند.
بنابر تصریح برخى، مُحرمى که تخم پرنده‌اى را شکسته است در صورت مرده بودن جوجه درون آن یا فاسد بودن تخم و یا سالم بیرون آمدن جوجه، کفّاره بر عهده‌اش نمى‌آید.
[۷] جواهر الکلام، ج۲۰، ص۲۱۷.    

شرط حلیت پرنده شکار شده، قدرت داشتن آن بر پرواز است؛ از این‌رو، جوجه‌اى که هنوز توان پرواز پیدا نکرده با شکار حلال نمى‌شود، مگر آنکه قبل از مردن ذبح گردد.
[۸] جواهر الکلام، ج۳۶، ص۵۵.    

در تحریرالوسیله آمده است: «وکذا (لا تقع التذکیة الصیدی) ولد الوحش قبل ان یقدر علی العدو، وفرخ الطیر قبل نهوضه للطیران، فلو رمی طائراً وفرخه الذی لم ینهض فقتلهما، حلّ الطائر دون الفرخ.»
[۹] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۱۴۹، کتاب الصید و الذباحة، القول فی الصید، مسالة۱۲.    
و همچنین (تذکیه نمودن با شکار واقع نمی‌شود بر) بچه حیوان وحشی قبل از آنکه بتواند بدود و جوجه‌ پرنده قبل از آنکه بر پرواز قدرت پیدا کند، پس اگر پرنده و جوجه آن را که قدرت بر پرواز ندارد، تیر بزند و آن‌ها را به قتل برساند پرنده حلال می‌شود ولی جوجه‌ حلال نمی‌باشد.
شکار حیوان دریایی براى محرم جایز است. میزانِ بَرّى یا بحرى بودن حیوان، تخم یا جوجه‌گذارى در دریا یا خشکی است. بنابر این، حیوانى که در خشکى تخم یا جوجه مى‌گذارد، بَرّى و آن که در دریا تخم یا جوجه مى‌گذارد، بحرى به شمار مى‌رود.
[۱۰] مستند الشیعة، ج۱۱، ص۳۵۰.    
[۱۱] جواهر الکلام، ج۱۸، ص۲۹۵.    
[۱۲] جواهر الکلام، ج۲۰، ص۱۷۳.    

جوجه برآمده از تخم‌مرغ غصبی مال کسی است که تخم‌مرغ از او غصب شده است. امام خمینی در این باره در تحریرالوسیله می‌نویسد: «اذا غصب حبّاً فزرعه، او بیضاً فاستفرخه تحت دجاجته - مثلاً - کان الزرع و الفرخ للمغصوب منه.»
[۱۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۲۰۴، کتاب الغصب، مسالة۵۲.    
اگر مثلاً دانه‌ای را غصب کند و بکارد، یا تخم‌مرغ را غصب کند و برای جوجه‌کشی زیر مرغ خودش بگذارد، زراعت و جوجه‌ مال مغصوب منه می‌باشد.

۱. ↑ العروةالوثقى، ج۱، ص۱۲۸.
۲. ↑ مستمسک العروة، ج۱، ص۳۳۳.    
۳. ↑ مهذّب الاحکام، ج۱، ص۳۳۰-۳۳۱.
۴. ↑ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۲۹۳.    
۵. ↑ مجمع الفائدة، ج۶، ص۳۳۲.    
۶. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۴۱، کتاب الحج، القول فی تروک الاحرام‌، الاول.    
۷. ↑ جواهر الکلام، ج۲۰، ص۲۱۷.    
۸. ↑ جواهر الکلام، ج۳۶، ص۵۵.    
۹. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۱۴۹، کتاب الصید و الذباحة، القول فی الصید، مسالة۱۲.    
۱۰. ↑ مستند الشیعة، ج۱۱، ص۳۵۰.    
۱۱. ↑ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۲۹۵.    
۱۲. ↑ جواهر الکلام، ج۲۰، ص۱۷۳.    
۱۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۲۰۴، کتاب الغصب، مسالة۵۲.    


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۳، ص۱۳۶.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : احکام خوردنی و آشامیدنی ها | حج | دیدگاه های فقهی امام خمینی | طهارت | فقه | کفارات
جعبه ابزار