جنین شتر در جاهلیت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی از تهمت‌ها و افترا‌های
مشرکان جاهلی به
خداوند، حرمت دانستن استفاده از
جنین شتر بوده است.
مشرکان جاهلی استفاده از
جنین شتر را
حرام می‌دانستند.
ومن الابل اثنین ومن البقر اثنین قل ءالذکرین حرم‌ام الانثیین اما اشتملت علیه ارحام الانثیین‌ام کنتم شهداء اذ وصــکم الله بهـذا فمن اظلم ممن افتری علی الله کذبـا لیضل الناس بغیر علم ان الله لا یهدی القوم الظــلمین. «و از
شتر یک جفت، و از
گاو هم یک جفت (برای شما آفرید) بگو: «کدامیک از اینها را
خدا حرام کرده است؟ نرها یا ماده‌ها را؟ یا آنچه را شکم ماده‌ها دربرگرفته؟ یا هنگامی که خدا شما را به این موضوع توصیه کرد، شما گواه (بر این تحریم) بودید؟! پس چه کسی ستمکارتر است از آن کس که بر خدا
دروغ می بندد، تا مردم را از روی
جهل گمراه سازد؟! خداوند هیچ گاه ستمگران را
هدایت نمی کند.»
حرمت
جنین شتر از سوی مشرکان جاهلی ظلمی بزرگ و افترایی به خدا بود.
ومن الابل اثنین ومن البقر اثنین قل ءالذکرین حرم‌ام الانثیین اما اشتملت علیه ارحام الانثیین‌ام کنتم شهداء اذ وصــکم الله بهـذا فمن اظلم ممن افتری علی الله کذبـا لیضل الناس بغیر علم ان الله لا یهدی القوم الظــلمین. «و از
شتر یک جفت، و از گاو هم یک جفت (برای شما آفرید) بگو: «کدامیک از اینها را خدا حرام کرده است؟ نرها یا ماده‌ها را؟ یا آنچه را
شکم ماده‌ها دربرگرفته؟ یا هنگامی که خدا شما را به این موضوع توصیه کرد، شما گواه (بر این تحریم) بودید؟! پس چه کسی ستمکارتر است از آن کس که بر خدا دروغ می بندد، تا مردم را از روی جهل گمراه سازد؟! خداوند هیچ گاه ستمگران را هدایت نمی کند.»
"فمن اظلم ممن افتری علی الله کذبا... "- این جمله تفریع بر ما قبل است، و این تفریع خود اشاره به نکته ای است، و آن این است که مدعیان حرمت چارپایان از جواب این سؤال بازماندند، و از این رو، معنای
آیه چنین می شود: "پس کیست ستمگرتر از شما"، و جمله "ممن افتری " کنایه است از همین مدعیان یعنی مشرکین. و اگر نفرمود: "فمن اظلم منکم- کیست ستمگرتر از شما" و بجای کلمه "شما" جمله" آن کس که به خدا
افترا بست" را قرار داد برای این است که سبب آن حکمی را که از
استفهام انکاری مفهوم می شود بیان کرده و فرموده باشد: هیچ کس از شما ستمگرتر نیست، برای اینکه شما به دروغ به خدا افتراء بستید تا بدین وسیله مردم را بدون
علم گمراه کنید، و معلوم است که با چنین ظلمی دیگر به راه خدا هدایت نمی شوید، چون خداوند مردم ستمگر را هدایت نمی کند.
از آنجا که حکم به حلال بودن یا حرام بودن این
حیوانات تنها به دست خداوندی است که آفریننده آنها و
آفریدگار بشر و تمام
جهان هستی است، بنا بر این کسی که ادعای تحلیل یا تحریم کند، یا باید از طریق گواهی
عقل باشد، و یا شخصا
وحی بر او نازل گردد، و یا به هنگام صدور این فرمان از ناحیه پیغمبر ص حضور داشته باشد.
در آیه قبل تصریح شده بود که هیچگونه دلیل علمی و عقلی برای تحریم این حیوانات در اختیار مشرکان نبود، و چون آنها ادعای
نبوت و
وحی نیز نداشتند، بنا بر این تنها احتمال سوم باقی می ماند که ادعا کنند به هنگام صدور این فرمان، از
پیامبران الهی، حاضر و
گواه بوده اند، لذا می فرماید: "آیا شما شاهد و گواه این مطلب بودید، هنگامی که خداوند به این موضوع توصیه کرد" (ام کنتم شهداء اذ وصاکم الله بهذا).
و چون جواب این سؤال نیز منفی بوده، ثابت می شود که آنها جز
تهمت و
افتراء در این باره سرمایه ای نداشتند.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۹، ص۴۵۰، برگرفته از مقاله «جنین شتر در جاهلیت».
