جمیل بن دراج نخعی (مقاله‌دوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جمیل بن دراج نخعی (م پیش از
۲۰۳ق)، معروف به ابن دراج، از راویان معتبر و مورد اعتماد
شیعه و از اصحاب
امام صادق و
امام کاظم (علیهماالسلام) بود که از آن دو
امام بزرگوار و
امام باقر (علیه‌السّلام) روایت کرده است.
وی یکی از فقهای شش‌گانه اصحاب
امام صادق (علیه‌السّلام) می‌باشد که تمامی محدثان شیعه بر صحیح بودن مرویات و آنچه آنها نقل کرده‌اند، اتفاق‌نظر دارند و برخی بر این باورند که او فقیه‌ترین آنان بود.
ابوعلی جمیل بن دراج بن عبدالله نخعی کوفی، معروف به ابن دراج، از اصحاب
امام صادق و
امام کاظم (علیهماالسلام) است
که از آن دو
امام بزرگوار و
امام باقر (علیه‌السّلام) روایت کرده است.
او از شاگردان
زرارة بن اعین به حساب می‌آمد
و ۹۲ روایت را از او نقل می‌کند. از دیگر اساتید او می‌توان به
ابان بن تغلب،
اسماعیل بن جابر جعفی،
حمران بن اعین و
حفص بن غیاث اشاره نمود.
محدثانی همچون
ابومالک حضرمی،
ابن ابی نجران،
حسن بن ابی قتادة،
حسن بن علی وشاء و
حسن بن محبوب از او بهره برده‌اند.
ابن دراج فردی
ثقه و یکی از فقهای شش گانه اصحاب
امام صادق (علیه‌السّلام) می‌باشد که تمامی محدثان شیعه بر صحیح بودن مرویات و آنچه آنها نقل کرده‌اند، اتفاق‌نظر دارند و برخی بر این باورند که او فقیه‌ترین آنان بود. او سجده‌هایی طولانی داشت که
محمد بن ابی عمیر از سجده‌های وی به شگفت آمده بود.
ابن درّاج در آغاز
واقفی مذهب بود، اما به جهت
معجزاتی که از
امام رضا (علیه‌السّلام) مشاهده کرد، از عقیده‌اش برگشت و به
امامت آن حضرت و فرزندانش معتقد شد.
او در سند ۵۷۰ روایت قرار گرفته که ۲۳۹ روایت از
معصومان (علیهم‌السّلام) نقل کرده است.
ابن دراج در اواخر عمر نابینا شد و در ایام
امامت امام رضا (علیه‌السّلام) درگذشت.
نجاشی می‌نویسد: ابن دراج کتابی دارد که به طرق زیادی نقل شده و کتابی نیز با همکاری دیگران نوشته است.
آقابزرگ تهرانی کتاب الحدیث و اصل را از آثار او ذکر کرده است.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «جمیل نخعی»، ج۱، ص۲۳۱-۲۳۲.
