جعفر حذاء
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جعفر
حَذّاء، از
مشایخ صوفیه شیراز در قرن سوم و چهارم می‌باشد.
نامش جعفربن عبداللّه بوده و با
کنیه ابومحمد از او یاد کرده‌اند
و او را استاد اولیا و شیخ‌المشایخ خوانده‌اند.
تاریخ ولادت او معلوم نیست و از زندگی‌اش اطلاعات کمی در دست است،
حذّاء در دوره
عمادالدوله دیلمی (متوفی ۳۳۸)، از حاکمان
فارس، می‌زیسته و عمادالدوله به او ارادت بسیار داشته است
،
حذّاء مصاحب جنیدِ بغدادی و صوفیانی چون
ابوبکر شبلی و
بُنداربن حسین شیرازی بوده است
چون جعفر به نعلین‌دوزی اشتغال داشته، او را
حذّاء نامیده‌اند.
جعفرحذّاء در
طریقت از شاگردان
محمدبن خلیل شیرازی و
ابوعمرو اصطخری بوده
و از
ابوعمرو اصطخری
خرقه گرفته است.
سلسله طریقتی وی، با چند واسطه از طریق
اُوَیسِ قَرَنی، به
علی‌بن ابی‌طالب علیه‌السلام و
پیامبر صلی‌اللّه‌علیه‌وآله متصل می‌شود
و در یکی از
کرسی‌نامه‌ها نیز نسب خرقه
روزبهان بقلی با چند واسطه به وی می‌رسد.
، همچنین
معصوم علیشاه در سلسله خرقه شهاب‌الدین
ابوحفص عمر سهروردی از جعفرحذّاء نام برده است.
جعفرحذّاء استاد طریقتی
ابن‌خفیف شیرازی بوده
و به وی خرقه پوشانیده است.
مشایخ صوفیه در باره فضل و مناقب جعفرحذّاء سخنان درخور توجهی گفته‌اند
،
آنگونه که از سخنان شبلی بر می‌آید، سبب اصلی آمدن وی به شیراز، وجود جعفرحذّاء بوده است
،
بندار شیرازی در باره وی گفته که مردی تمامْ حال‌تر از جعفر
حذّاء ندیده است؛ نیز همو جعفرحذّاء را برتر از شبلی دانسته است
، ابن‌خفیف شیرازی
شطحیاتی از جعفر
حذّاء نقل کرده است،
روزبهان بقلی شیرازی به صاحب
کرامت بودن جعفرحذّاء اذعان کرده و او را در
معرفت و بیان رمزگونه معارف عرفانی و انواع
کشف، ستوده است.
جعفرحذّاء در سال ۳۴۱
و به قولی در سال ۳۶۰
وفات کرد و
مقبره منسوب به وی در شیراز است.
هنگامی که جعفرحذّاء در
احتضار بود شخصی که لباس
صوفیان بر تن داشت به بالین وی آمد و اظهار
زهد کرد، در این هنگام جعفرحذّاء به وی نظر کرد و گفت: «باطن این طایفه خراب شد و ایشان ظاهر خود را آراستند».
(۱) ابراهیم‌بن روزبهان ثانی، تحفة العرفان فی ذکر سید الاقطاب روزبهان، در روزبهان نامه، به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه، تهران: انجمن آثار ملی، ۱۳۴۷ ش.
(۲) عبدالرحمان‌بن احمد جامی، نفحات‌الانس، چاپ محمود عابدی، تهران ۱۳۷۰ ش.
(۳) جنیدبن محمود جنید شیرازی، شدّ الازار فی حطّ الاوزارعن زوّار المزار، چاپ محمد قزوینی و عباس اقبال، تهران ۱۳۶۶ ش.
(۴) علی‌بن محمد دیلمی، سیرت‌الشیخ الکبیر ابوعبداللّه ابن‌الخفیف الشیرازی، ترجمه رکن الدین یحیی‌بن جنید شیرازی، تصحیح آنه ماری شیمل، به کوشش توفیق ه سبحانی، تهران ۱۳۶۳ ش.
(۵) روزبهان‌بن ابی‌نصر روزبهان بقلی، شرح شطحیات، چاپ هانری کوربن، تهران ۱۳۶۰ ش.
(۶) احمدبن ابی‌الخیر زرکوب شیرازی، شیرازنامه، اسماعیل واعظ جوادی، تهران ۱۳۵۰ ش،.
(۷) عبدالکریم‌بن هوازن قشیری، الرسالة القشیریة، چاپ عبدالحلیم محمود و محمودبن شریف، قاهره ، چاپ افست قم ۱۳۷۴ ش.
(۸) محمدمعصوم‌بن زین‌العابدین معصوم علیشاه، طرائق الحقائق، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران ۱۳۱۸.
(۹) عبدالعزیزبن شیرملک واعظی، رساله در سیر حضرت شاه نعمة اللّه ولی، در مجموعه در ترجمه احوال شاه نعمت‌اللّه ولی کرمانی، چاپ ژان اوبن، تهران: انجمن ایرانشناسی فرانسه در تهران، ۱۳۶۱ ش.
(۱۰) عبداللطیف بن روزبهان ثانی، روح‌الجنان فی سیرة الشیخ روزبهان، در روزبهان نامه، تهران ۱۳۶۰ ش.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «جعفرحذاء »، شماره۴۷۱۱.
