جعفر بن ابی‌طالب (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جعفر بن ابی‌طالب یکی از
مفردات نهج البلاغه برادر
امیرالمؤمنین (صلوات‌الله‌علیه) است.
ایشان در جریان
جنگ موته به
شهادت رسید که حضرت علی (علیه‌السلام) در
نامه‌ای خطاب به
معاویه از او یاد نموده است.
نام جعفر یک‌بار به لفظ جعفر و بار دیگر به لفظ طیّار در «
نهج‌البلاغه» آمده است.
جعفر بن ابی طالب نام برادر امیرالمؤمنین (صلوات‌الله‌علیه) است که در جریان جنگ موته به شهادت رسید و جعفر طیّار لقب گرفت.
او رئیس
مهاجرین حبشه بود که بعد از
فتح خیبر از حبشه به
مدینه آمد که
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در این خصوص فرموده است:
«نمی‌دانم به کدام یک بیشتر شاد باشم به فتح خیبر یا به آمدن جعفر.»
مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در نامه‌ای خطاب به معاویه می‌نویسد که چون تنور
جنگ شعله‌ور می‌شد، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) اهل بیت خویش را جلو می‌انداخت تا اصحاب خویش را به وسیله آن‌ها حفظ نماید؛ در نتیجه:
«فَقُتِلَ عُبَيْدَةُ بْنُ الْحَارِثِ يَوْمَ بَدْر، وَ قُتِلَ حَمْزَةُ يَوْمَ أُحُد، وَ قُتِلَ جعفر يَوْمَ مُؤْتَةَ.» «عموزاده‌ام
عبیدة بن حارث در بدر
شهید شد و عمویم
حمزه در «
احد» و برادرم
جعفر در «
موته.»
امام (علیه‌السلام) همچنین در
نامه ۲۸، خطاب به معاویه می‌نویسد:
«أَ وَ لا تَرَى أَنَّ قَوْماً قُطِّعَتْ أَيْديِهِمْ في سَبيلِ اللهِ ـ وَ لِكُلّ فَضْلٌ ـ حَتَّى إذا فُعِلَ بِواحِدِنا كما فُعِلَ بِواحِدِهِمْ، قيلَ: الطَّيّارُ في الْجَنَّةِ وَ ذو الْجَناحَيْنِ!.» «آیا نمی‌بینی که گروهی دستشان در راه
خدا قطع می‌شود، گر چه همه آن‌ها دارای فضیلت هستند، اما وقتی به یکی از ما اهل بیت واقع شود نظیر آنچه به دیگران واقع می‌گردد، به او لقب داده می‌شود: «الطیّار فی الجنّة و ذو الجناحین.»
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در این باره فرموده است: خداوند به جعفر
بن ابی طالب به عوض دو دستش که بریده شد، دو بال داد و با
ملائکه در شب پرواز می‌کند.
نام جعفر یک‌بار به لفظ جعفر و بار دیگر به لفظ طیّار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جعفر»، ص۲۱۹.
