جزیه (اصطلاحات نظامی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جزیه اصطلاحی در
فقه نظامی است و به مقدار مالی گفته می‌شود که امام مسلمانان از کافران اهل کتاب در قبال تامین امنیت مالی، جانی و ناموسی دریافت می‌کند. در
آیات و
روایات به احکام جزیه اشاراتی شده است.
جزیه در لغت از ماده جَزی یَجْزی به معنی کفایت چیزی از چیزی است.
در اصطلاح فقهی به مقدار مالی گفته می‌شود که امام مسلمانان از کافران اهل کتاب که حاضر به عقد قرارداد صلح شده‌اند، سالیانه دریافت می‌کند و در قبال آن امنیت مالی، جانی و ناموسی آنها را تامین می‌نماید.
«قاتِلُوا الَّذینَ لایُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لابِالْیَوْمِ الْآخِرِ وَ لایُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ لایَدینُونَ دِیْنَ الْحَقِّ مِنَ الَّذینَ اوتُوا الْکِتابَ حَتَّی یُعْطُوا الْجِزْیَةَ، عَنْ یَدٍ وَ هُمْ صاغِرُونَ؛ با کسانی از
اهل کتاب که
ایمان به
خدا و
روز جزا ندارند، و آنچه را خدا و رسولش
حرام کرده، حرام نمی‌دانند، دین حق (
اسلام) را نمی‌پذیرند، پیکار و
جهاد کنید، تا زمانی که جزیه را به دست خود با
فروتنی و خضوع بپردازند.»
زراره می‌گوید:
امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود:
«انَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمْ قَبِلَ الْجِزْیَةَ مِنْ اهْلِ الذِّمَةِ عَلی انْ لایَاْکُلُوا الرِّبا، وَ لالَحْمَ الْخِنْزیرَ، وَ لایَنْکِحُوا الْاخْواتِ، وَ لابَناتِ اْلُاخْتِ، فَمَنْ فَعَلَ ذلِکَ مِنْهُمْ بَرِئَتْ مِنْهُ الذِّمَّةَ اللَّهِ وَ ذِمَّةَ رَسُولِهِ؛
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) جزیه را از
اهل ذمه به شرطی پذیرفت که
رباخواری نکنند و گوشت خوک نخورند و با خواهر و دختر برادر و دختر خواهر خود
ازدواج ننمایند هر کدام از ایشان این اعمال را مرتکب شوند، دیگر هیچ تعهدی از جانب خدا و رسولش برای او نیست.»
مبلغ جزیه، حدّ معینی ندارد، بلکه بستگی به نظر
امام و پیشوای مسلمانان دارد.
•
جمعی از نویسنگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۴۲.
