جزا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جزا:
(لَّا يَجْزِي وَالِدٌ عَن وَلَدِهِ) جزا: از مادّه «
جزا» است.
جزا از نظر
لغت به دو معنا آمده:
• يكى «پاداش و كيفر دادن در برابر چيزى» چنان كه گفته مى‌شود: جَزاهُ اللَّهُ خَيْراً «خداوند او را پاداش خير داد.»
• ديگرى «كفايت كردن و جانشين شدن و تحمل كردن»
چنان كه در آيه مورد بحث آمده است:
(... لاٰ يَجْزِي وٰالِدٌ عَنْ وَلَدِهِ) «هيچ پدرى مسئوليت اعمال فرزندش را قبول نمى‌كند و به جاى او نمى‌نشيند و از او كفايت نمى‌كند». ممكن است هر دو به يک ريشه بازگردد، چرا كه پاداش و كيفر نيز جانشين عمل مى‌شود، و به مقدار آن است.
به موردی از کاربرد
جزا در
قرآن، اشاره می‌شود:
(يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ وَ اخْشَوْا يَوْمًا لَّا يَجْزِي وَالِدٌ عَن وَلَدِهِ وَ لَا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَن وَالِدِهِ شَيْئًا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَ لَا يَغُرَّنَّكُم بِاللَّهِ الْغَرُورُ) (اى مردم! تقواى الهى پيشه كنيد و بترسيد از روزى كه نه پدرى
مجازات فرزندش را پذيرا مى‌شود، و نه فرزندى چيزى از
مجازات پدرش را؛ به يقين وعده الهى حق است؛ پس مبادا زندگانى دنيا شما را بفريبد، و مبادا
شیطان فريبكار شما را نسبت به كَرَم خدا بفريبد و مغرور سازد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
راغب گفته:
كلمه
جزاء به معناى بى نيازى و كفايت است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «جزا»، ص۳۶۷.
