جامع (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جامع از
ریشه «جمع» و به معنای به هم ضمیمه کردن، نزدیک کردن و گرد آوردن چیزهایی در کنار هم است.
جامع در وصف خدا، گاهی ذاتی و به معنای جامع فضایل و صفات نیکو و گاهی فعلی است که
دلالت دارد
خداوند متعال به
حق، جامع متفرقات و همانندها و اشیای ضد است.
ربنا انک جامع الناس لیوم لا ریب فیه ان الله لا یخلف المیعاد (پروردگارا به
یقین تو در روزى كه هيچ ترديدى در آن نيست گردآورنده (جمله) مردمانى قطعا خداوند در وعده (خود) خلاف نمى‌كند.)
«این سخن از راسخین در علم به منزله تعلیلى است که علت سؤال
رحمت خود را بیان مى کنند، چون علم دارند به اینکه
اقامه نظام خلقت و دعوتهاى دینى و تلاش
انسان در مسیر وجودش همه مقدمه است براى جمع شدن در
روز قیامت، روزى که هیچ چیزى به جز رحمت خدا به درد نمى خورد، و جز رحمت او یاورى نیست ...
و به همین جهت بود که راسخین در
علم، رحمت پروردگار خود را درخواست نموده ، تعیین و تشخیص نوع آن را به خود خدا واگذار کردند، تا رحمتى را شامل حال آنان کند که برایشان سودمند باشد.»
.. ان الله جامع المنـفقین والکـفرین فی جهنم جمیعا (و البته
خدا در كتاب
قرآن بر شما نازل كرده كه هر گاه شنيديد
آیات خدا مورد
انکار و ريشخند قرار مى‌گيرد با آنان منشينيد تا به سخنى غير از آن درآيند چرا كه در اين صورت شما هم مثل آنان خواهيد بود خداوند منافقان و
کافران را همگى در
دوزخ گرد خواهد آورد.)
«و باز برای تاکید این مطلب اضافه می‌کند: شرکت در این گونه جلسات نشانه روح
نفاق است...
۱.شرکت در این گونه «جلسات گناه» به منزله شرکت در «
گناه » است، اگر چه شرکت کننده ساکت باشد؛ زیرا این گونه سکوت‌ها یک نوع رضایت و امضای عملی است.
۲.
نهی از منکر، اگر به صورت «مثبت» امکان پذیر نباشد، لااقل باید به صورت «منفی» انجام گیرد، به این طریق که
انسان باید از محیط گناه، و مجلس گناه دور شود.
۳. کسانی که با سکوت خود و شرکت در این گونه جلسات، عملا گناهکاران را تشویق می‌کنند مجازاتی همانند مرتکبین گناه دارند.
۴. نشست و برخاست با کافران در صورتی که نسبت به
آیات الهی توهین نکنند و خطر دیگری نداشته باشد، مانعی ندارد؛ زیرا جمله «حتی یخوضوا فی حدیث غیره» این کار را
مباح شمرده است.
۵. مجامله با این گونه گناهکاران نشانه روح
نفاق است؛ زیرا یک
مسلمان واقعی هرگز نمی‌تواند در مجلسی شرکت کند، که در آن نسبت به
آیات و
احکام الهی توهین شود، و
اعتراض ننماید، یا لااقل عدم رضایت خود را با ترک آن مجلس آشکار نسازد.»
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «جامع».
