تِبْیٰاناً (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تِبْیٰاناً:(تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ) «تِبْیٰاناً» از مادّه
بَيْن (به فتح باء و سکون یاء) معنای مصدرى دارد، يعنى «بيان كردن».
از اين تعبير با توجه به وسعت مفهوم «لِكُلِّ شَيْءٍ» به خوبى مى‌توان استدلال كرد كه در
قرآن، بيان همه چيز هست، ولى با توجه به اين نكته كه قرآن يک
کتاب تربیت و انسان‌سازى است كه براى تكامل فرد و جامعه در همه جنبه‌هاى معنوى و مادى نازل شده است روشن مى‌شود كه منظور از همه چيز، تمام امورى است كه براى پيمودن اين راه لازم است، نه اين‌كه قرآن يک
دائرة المعارف بزرگ است كه تمام جزئيات علوم
ریاضی و جغرافيايى و
شیمی و
فیزیک و
گیاه شناسی و مانند آن در آن آمده است.
به موردی از کاربرد «تِبْیٰاناً» در قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ يَوْمَ نَبْعَثُ في كُلِّ أُمَّةٍ شَهيدًا عَلَيْهِم مِّنْ أَنفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِكَ شَهيدًا عَلَى هَؤُلاء وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْيانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ وَ هُدًى وَ رَحْمَةً وَ بُشْرَى لِلْمُسْلِمينَ) «به يادآور روزى را كه از هر امّتى، گواهى از خودشان بر آن‌ها بر مى‌انگيزيم؛ و تو را
گواه بر آنان قرار مى‌دهيم. و اين كتاب را كه بيان‌گر همه چيز، و مايه
هدایت و
رحمت و
بشارت براى مسلمانان است، بر تو نازل كرديم.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: تبيان براى هر چيزى است و تبيان -به طورى كه گفته شده- به معناى
بیان[[]] است، و چون
قرآن کریم كتاب هدايت براى عموم مردم است و جز اين كار و شانى ندارد لذا ظاهرا مراد از
(لِكُلِّ شَيْءٍ) همه آن چيزهايى است كه برگشتش به هدايت باشد از قبيل معارف حقيقى مربوط به
مبدأ و
معاد و
اخلاق فاضله و شرايع الهى و
قصص و مواعظى كه مردم در اهتداء و راه يافتنشان به آن محتاجند، و قرآن تبيان همه اين‌ها است (نه اين‌كه تبيان براى همه علوم هم باشد).
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تبیان»، ج۱، ص ۲۶۷.
