تَزِرُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَزِرُ:(وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ) «تَزِرُ» اين
کلمه كه همراه با كلمات همريشۀ خود («وازرة» و «وزر») در
آیه مورد بحث و چند آيۀ ديگر عينا در
قرآن مجید تكرار شده است، در اصل از مادۀ «وزر» (بر
وزن خطر) گرفته شده كه به معنى «پناه‌گاه‌هاى كوهستانى» است، سپس واژۀ «وزر» به بارهاى سنگين اطلاق شده به خاطر شباهتى كه با سنگ‌هاى عظيم
کوه دارد و بعد از آن به
گناه نيز اطلاق شده، چرا كه آن يک‌بار سنگين معنوى است كه بر دوش
انسان قرار مى‌گيرد.
جمع وزر «اوزار» است:
(وَ هُمْ يَحْمِلونَ أَوْزارَهُمْ عَلىٰ ظُهورِهِمْ) «و آن‌ها (منكران لقاء‌اللّه) بار سنگين گناهانشان را بر دوش مى‌كشند.» و نيز منظور از «وازرة» انسانى است كه تحمل وزر مى‌كند. و اگر به «وزير» وزير گفته مى‌شود به خاطر آن است كه بار مسؤوليت سنگينى بر دوش مى‌كشد و «موازرة» نيز به معنى «معاونت» است، چرا كه هركسى به هنگام معاونت قسمتى از بار ديگرى را بر دوش مى‌كشد، چنان‌كه در آيۀ ۲۹
سوره طه مى‌خوانيم كه
موسی (علیه‌السلام) به
پروردگار عرض مى‌كند:
(وَ اِجْعَلْ لي وَزيراً مِنْ أَهْلي) «وزيرى از خاندانم براى من قرار بده.»
به موردی از کاربرد «تَزِرُ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(قُلْ أَغَيْرَ اللّهِ أَبْغي رَبًّا وَ هُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْءٍ وَ لا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ إِلاّ عَلَيْها وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّكُم مَّرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُم بِما كُنتُمْ فيهِ تَخْتَلِفونَ) «بگو: «آيا غير خدا، پروردگارى را بطلبم، در حالى كه او پروردگار همه چيز است؟! هيچ كس، عمل بدى جز به زيان خودش، انجام نمى‌دهد؛ و هيچ گنه‌كارى بار گناه ديگرى را به دوش نمى‌كشد؛ سپس بازگشت همه شما به سوى پروردگارتان است؛ و شما را از آن‌چه در آن اختلاف داشتيد، باخبر خواهد كرد.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
معناى جمله
(وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى) اين است كه: هيچ‌كس كه حامل وزر و گناه باشد، غير از وزر و گناه خود، وزر كس ديگرى را كه آن نيز حامل آن است نمى‌كشد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تزر»، ج۴، ص ۶۵۵.
