• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تمسک به عام در شبهه مصداقی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تمسک به عام در شبهه مصداقی به استناد به عموم عام ، هنگام تردید در مصداقیت فرد خارجی برای عام یا مخصِّص اطلاق می‌شود.


در مقام تمسک به عام بعد از ورود تخصیص ، گاهی عواملی باعث ایجاد شبهه می‌گردد، مانند این که شک می‌شود آیا فرد یا افرادی زیر عنوان عام قرار دارد تا عام در آن حجت باشد یا زیر عنوان خاص قرار دارد تا از تحت عام خارج باشد.

از عوامل ایجاد شبهه، شک در مصداق خارجی می‌باشد و آن در جایی است که شک در شمول عام بر فرد یا صنف مشکوک، از اشتباه در امور خارجی ناشی باشد.
مانند جمله «اکرم کل هاشمی» و «لا تکرم الفاسق منهم» که شک می‌شود آیا «زید هاشمی» فاسق است یا نه، با فرض این که مفهوم فاسق، روشن است. به تمسک به عام در این گونه موارد «تمسک به عام در شبهه مصداقی» گفته می‌شود.
[۱] مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۲، ص۱۰۷.    
[۲] صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۵۶۰.    
[۳] نائینی، محمد حسین، اجود التقریرات، ج۱، ص۴۶۰.    
[۴] مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج۱، ص۱۴۸.    
[۵] خویی، ابوالقاسم، محاضرات فی اصول الفقه، ج۵، ص۱۶۳.    
[۶] ایروانی، باقر، الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ج۴، ص۳۱۸ و ۳۱۹.    
[۷] ایروانی، باقر، الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ج۴، ص۳۴۳.
[۸] خمینی، روح الله، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایة، ج۲، ص۳۲۴.
[۹] خمینی، روح الله، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایة، ج۲، ص۲۲۷.    
[۱۰] خمینی، روح الله، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایة، ج۲، ص۲۲۴.    


در جواز تمسک به عام در شبهه مصداقی، میان اصولیون اختلاف است.

شبهه مصداقی.

۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۲، ص۱۰۷.    
۲. ↑ صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۵۶۰.    
۳. ↑ نائینی، محمد حسین، اجود التقریرات، ج۱، ص۴۶۰.    
۴. ↑ مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج۱، ص۱۴۸.    
۵. ↑ خویی، ابوالقاسم، محاضرات فی اصول الفقه، ج۵، ص۱۶۳.    
۶. ↑ ایروانی، باقر، الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ج۴، ص۳۱۸ و ۳۱۹.    
۷. ↑ ایروانی، باقر، الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ج۴، ص۳۴۳.
۸. ↑ خمینی، روح الله، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایة، ج۲، ص۳۲۴.
۹. ↑ خمینی، روح الله، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایة، ج۲، ص۲۲۷.    
۱۰. ↑ خمینی، روح الله، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایة، ج۲، ص۲۲۴.    


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۶۲، برگرفته از مقاله «تمسک به عام در شبهه مصداقی».    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | تمسک به عام | شبهه مصداقیه | عام و خاص
جعبه ابزار