تلقی النبی ألفاظ القرآن (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نام کتاب: تلقی النبی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم الفاظ القرآن الکریم مؤلف:
عبد السلام مقبل المجیدی کتاب پیرامون دریافت
وحی توسط
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم از طرف
جبرئیل، نوشته شده است.
مؤلف این موضوع را از زوایای گوناگون به صورت گسترده مورد بحث قرار داده و مطالب را در پنج فصل بیان کرده است:
در این فصل پیرامون جایگاه جبرئیل بحث نموده است. اهمیت این بحث از آن جهت است که جبرئیل
معلم پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بوده و
قرآن را بر آن حضرت نازل می‌کرده، لذا ویژگیهای جبرئیل را مورد بحث قرار داده، آنها را دو دسته تقسیم می‌کند: ویژگیها و
صفات خلقی که در این رابطه صفاتی همچون
ملک،
روح، سرعت در نزول، و ویژگیهای خلقی همچون:
کریم،
مطاع،
امین مورد بررسی قرار گرفته است.
این فصل مربوط است به رابطه و اتصال جبرئیل علیه‌السّلام با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم . از آنجا که پیامبر
بشر می‌باشد و جبرئیل ملک برای ارتباط آن حضرت با ملک، لازم است که حضرت آمادگی این ارتباط را داشته باشد تا بتواند وحی را دریافت نماید لذا در این فصل این موضوع را مورد بررسی قرار داده و می‌گوید پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم برای دریافت وحی باید دو نوع آمادگی داشته باشد یکی جنبه الهی (و روحی) دیگری آمادگی جسمی و قدرت بدنی، که با استفاده از آیات قرآنی آنها را توضیح می‌دهد.
این فصل مهمترین بحث این کتاب است که حدود یک سوم از مطالب کتاب را به خود اختصاص داده و بحثی است مشکل و پیچیده. مؤلف در خصوص این فصل می‌گوید: فصل اول و دوم مقدمه ایی هستند برای فصل سوم همانگونه که فصل چهارم و پنجم تکمیل کننده این فصل می‌باشند این فصل درباره چگونگی دریافت وحی از طرف جبرئیل علیه‌السّلام است که شامل چند مبحث می‌باشد مبحث اول پیرامون نحوه آمدن جبرئیل خدمت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم هنگام نزول و تعلیم قرآن، است مبحث دوم درباره هنگامی است که جبرئیل بر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نازل می‌شد و با او ارتباط برقرار می‌کرد و اینکه پیامبر چگونه وحی را دریافت می‌کند، که در این رابطه توضیح می‌دهد که پیامبر در این صورت از حالت بشری خارج شده، جبرئیل آیات را بر
قلب مبارکش نازل می‌کند مبحث سوم: در این مبحث این سئوال را جواب می‌دهد که آیا نازل شدن جبرئیل توقیفی است و به اذن
خدا صورت می‌گیرد یا اینکه جبرئیل هر زمان بخواهد نازل می‌شود؟ با ذکر آیاتی توضیح می‌دهد که نزول جبرئیل توقیفی و به اذن خداست در مبحث چهارم درباره برخی از نشانه‌های تلاش و کوشش پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در هنگام تلقی وحی از جبرئیل علیه‌السّلام قبل از نزول
آیات الهی، بحث شده است مبحث پنجم: در این بخش حالات پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم هنگام دریافت وحی مورد بررسی قرار گرفته است مبحث ششم: در این مبحث پیرامون حدیثی که از
ابن عباس در ذیل آیه شریفه: «لا تحرک به لسانک لتعجل به» نقل شده مبنی بر اینکه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم قبل از نزول آیات لبهای خود را حرکت می‌دادند...
سخن گفته، این حدیث را از جهات مختلف مورد بررسی قرار می‌دهد مبحث هفتم مربوط است به دو واژه تلقی و
تلقین، که ابتدا تلقی را از نظر لغت و اصطلاح تعریف نموده، آنگاه توضیح می‌دهد که قرآن تلقین است نه
الهام، و در پایان حکم تلقین و قواعد آن را ذکر نموده است مبحث هشتم پیرامون چگونگی قراءة قرآن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نزد جبرئیل و عرضه بر ایشان می‌باشد مبحث نهم در مورد حدیث مدارسه (و معارضه) می‌باشد که در ابتدا اصل حدیث را نقل نموده که حضرت فرمودند: هر سال جبرئیل قرآن را بر من عرضه می‌نمود و در سال آخر دو مرتبه آن را عرضه کردند...
سپس پیرامون دلالت حدیث مطالبی را ذکر کرده است .
این فصل مربوط است به دریافت الفاظ قرآن کریم توسط پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم . که در این باره توضیح می‌دهد که پیامبر الفاظ قرآن را از جبرئیل دریافت نموده و لازم است که آن را حفظ نموده، و به صورت دقیق به مردم ابلاغ نماید.
در این فصل شبهات و اشکالاتی که پیرامون دریافت وحی، وارد شده، مورد بررسی قرار داده می‌گوید این شبهات به دو جهت برمی گردد و می‌توان آنها را به دو دسته تقسیم نمود: یکی عوامل خارجی و شبهاتی که می‌گویند وحی کننده ممکن است
ساحر یا
جن باشد که بر پیامبر تاثیر می‌گذارد و لذا حضرت گمان می‌کند که کلمات از طرف جبرئیل است دیگری عوامل داخلی، از این جهت که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بشر است واز خصوصیات بشر این است که فراموشی،
غفلت و
سستی عارض او می‌شود. وی با بررسی این شبهات و نقد آنها با استفاده از آیات متعدد جواب آنها را می‌دهد.
۱- کتاب به صورت جالب، دسته بندی شده به گونه ایی که هر فصل شامل چند بحث و هر بحث شامل چند مطلب می‌باشد ۲- از منابع فراوانی استفاده شده است. ۳- در پاورقی ارجاعات متعددی وجود دارد که مباحث را به یکدیگر ارجاع داده است. ۴- مطالب کتاب سیر منطقی دارد، بگونه ایی که فصل اول و دوم مقدمه برای فصل سوم، و فصل چهارم و پنجم مکمل فصل سوم می‌باشند ۵- مطالب به صورت عمیق بیان شده و هر موضوع با روشهای مختلف تجزیه و تحلیل شده است ۶- بیشتر مطالب بیان شده جنبه تازگی داشته و با قالب‌ها و عناوین جدیدی مطرح شده است. ۷- دیدگاههای مختلف را مورد نقد و بررسی قرار داده است ۸- در برخی از موارد، مطالب مشکل را با، پرسش و پاسخ توضیح داده است.
۱- متن کتاب غلطهای تایپی زیادی دارد ۲- نوع قلم‌های به کار رفته جهت خط مناسب نیست و قرائت آن، خوانندگان را خسته و ملول می‌کند.
کتاب یک جلد، متن آن
عربی و دارای ۳۵۷ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است: ۱- نوع کاغذ: اعلاء ۲- جلد: شومیز ۳- نوبت چاپ: اول ۴- تاریخ انتشار: سال ۱۴۲۱ هجری قمری ۵- ناشر: مؤسسة الرسالة للطباعة و النشر و التوزیع- بیروت ۶- دارای فهرست: الف: منابع و مصادر ب: موضوعات کتاب ۷- مؤلف: عبد السلام مقبل المجیدی ۸- دارای مقدمه ایی از مؤلف ۹- کتاب: تلقی النبی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم الفاظ القرآن الکریم.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
