• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعارض ادله متعدد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تعارض ادله متعدد، تنافی میان مدلول سه دلیل یا بیشتر را می‌گویند


مراد از تعارض ادله متعدد آن است که میان مدلول بیش از دو دلیل ، تعارض و تنافی به وجود آید، مانند این که دلیل عامی بگوید: «یجب اکرام العلماء» و دلیل عام دیگری بگوید: «یحرم اکرام العلما» و دلیل سومی نیز بگوید: «یجب اکرام العالم العادل». بحثی که در این جا مطرح می‌شود این است که آیا در این صورت، برای رفع تعارض، همان ظهورات اولی ادله ملاحظه می‌گردد؛ یعنی یک یک ادله با هم سنجیده می‌شوند، یا این که دو دلیل با هم ملاحظه و بین آنها رفع تعارض می‌شود و بعد با دلیل سوم ملاحظه می‌گردد؟
به بیان دیگر، آیا در رفع تعارض بین ادله متعدد، از طریق انقلاب نسبت عمل می‌گردد یا از طریق عدم انقلاب نسبت؟

میان اصولی‌ها در این باره اختلاف است؛ عده‌ای همچون مرحوم « آخوند » در « کفایة الاصول »
[۱] []

[۲] کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص (۵۱۶-۵۱۵).
و « شیخ انصاری در «فرائد الاصول »
[۳] فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۲، ص۷۹۴.
به عدم انقلاب نسبت، و برخی دیگر به انقلاب نسبت معتقد شده‌اند.
[۴] مصباح الاصول، خویی، ابوالقاسم، ج۳، ص۳۸۶.    
[۵] بحوث فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۷، ص۲۶۵.    
[۶] انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۳، ص۵۷۲.    
[۷] المحصول فی علم الاصول، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۴، ص۴۵۵.    


انقلاب نسبت.

۱. ↑ []
۲. ↑ کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص (۵۱۶-۵۱۵).
۳. ↑ فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۲، ص۷۹۴.
۴. ↑ مصباح الاصول، خویی، ابوالقاسم، ج۳، ص۳۸۶.    
۵. ↑ بحوث فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۷، ص۲۶۵.    
۶. ↑ انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۳، ص۵۷۲.    
۷. ↑ المحصول فی علم الاصول، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۴، ص۴۵۵.    


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۱۴، برگرفته از مقاله «تعارض ادله متعدد».    



رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | تعارض ادله
جعبه ابزار