تطور مشکلة الفصاحة و التحلیل البلاغی و موسیقی الشعر (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«تطور مشکلة الفصاحة و التحلیل البلاغی و موسیقی الشعر»، اثر دکتر فخرالدین قباوه است.
«تطور مشکلة الفصاحة و التحلیل البلاغی و موسیقی الشعر»، اثر دکتر فخرالدین قباوه، کتابی است پیرامون فصاحت و بلاغت و شعر عربی که به
زبان عربی و در سال ۱۹۹۷ م، نوشته شده است.
کتاب با مقدمه مؤلف آغاز و مطالب در سه مبحث، ارائه شده است.
کتاب، دربردارنده نمونههایی از تعدادی آثار ادبی میباشد که مربوط به سنوات اولیه از
تاریخ مسلمین است.
نویسنده در ابتدا از فصاحت بحث کرده و سپس از تحلیل بلاغی در
تفسیر شعر سخن به میان کشیده و در نهایت به موسیقی شعر عربی پرداخته است.
در مقدمه ضمن بیان جایگاه
فصاحت و
بلاغت، به موضوع مباحث کتاب اشاره شده است.
در مبحث اول از فصاحت در
کلام و نقش و جایگاه آن، سخن به میان آمده است.
مبحث دوم، دربردارنده تحلیل بلاغی در تفسیر شعر میباشد. نویسنده، در این مبحث، به بررسی
اشعار دوران
جاهلیت و صدر
اسلام پرداخته، پس از توضیح تجارب شعرای حنفیه، به بحث از ظرافتها و تیزبینیهای هنری بیان پرداخته و سپس، مجالس و مؤلفین قرن پنجم هجری را بررسی نموده است.
مطالب و موضوعاتی که در این مبحث مطرح گردیده، عبارت است از:تفسیر شعر از صدر اسلام تا قرن پنجم؛ عناصر بیان در تفسیر شعر؛ عناصر
معانی و
بدیع در تفسیر شعر.
از جمله افرادی که در این مبحث، نامی از ایشان برده شده و از اشعار و سخنانشان بهعنوان شاهد مثال، استفاده شده است، عبارتند از: ابوسعید سکری (۲۷۵ ق)، مبرد (۲۸۵ ق)، ابوالعباس ثعلب (۲۹۱ ق)، ابومحمد انباری (۳۰۴ ق)، ابومحمد اعرابی (۴۲۸ ق)، اخفش اصغر (۳۱۵ ق)،
ابوهلال عسکری (۳۹۵ ق)، ابن سیده (۴۵۸ ق)، ابوعبدالله زوزنی (۴۸۶ ق)، ابوجعفر نحاس (۳۳۸ ق)، ابن المعتز (۲۹۶ ق)، ابابکر صولی (۳۳۵ ق)، قاضی جرجانی (۳۶۶ ق)، بشر آمدی (۳۷۰ ق)، عبدالقاهر جرجانی (۴۷۱ ق) و خطیب تبریزی (۵۰۲ ق).
مبحث سوم، به موسیقی شعر عربی و اقدامات قدما در مورد عروض و ضوابط فنی شعر، اختصاص یافته است.
نویسنده در این باب، ضمن اشاره به وصف و تعابیر خلیل از نتاج شعری، به بررسی بحور مختلف شعری پرداخته است.
مصادر و منابع هر مبحث، در انتهای همان مبحث آمده است.
فهرست مطالب در ابتدای کتاب آمده است.
در پاورقیها علاوه بر
ذکر منابع، توضیحاتی پیرامون برخی از کلمات و عبارات متن داده شده است.
نرمافزار ادبيات عرب، مرکز تحقيقات کامپيوتری علوم اسلامی.