تصور بدیهی اولی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

تصور بدیهی اولی یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای مفاهیم ذهنی ساده، روشن و غیر قابل تعریف است.

---

تصور بدیهی، تصوری است که انسان برای تحصیل آن نیازمند دیگر معلومات تصوری باشد، بلکه مفهوم آن خود به خود معلوم باشد؛ مانند مفهوم وجود و عدم.
تصور بدیهی، خود به دو گونه است:
۱. تصور بدیهی اولی؛
۲. تصور بدیهی غیر اولی.

---

تصور بدیهی اولی، تصوری است که قابل تعریف نیست، نه تعریف حدی و نه تعریف رسمی؛ مانند: مفهوم وجود و مفهوم شیء. این نوع مفاهیم قابل تعریف نیستند، چرا که نه جزء دارند و نه مفهومی روشن‌تر از آنها وجود دارد و نیز تصور بدیهی اوّلی متقوِّم به هیچ بدیهی دیگری نیست بر خلاف بدیهی غیر اولی که متقوِّم به بدیهیات اولی است.
تصور بدیهی غیر اولی، تصوری است که محتاج به تعریف نیست، ولی قابل تعریف به رسم است، بر خلاف بدیهی اولی که قابل تعریف هم نبود. بدیهی غیر اولی، به احساس، تجربه، تواتر و مانند اینها احتیاج دارد بر خلاف بدیهی اولی که به هیچ‌یک از آنها محتاج نیست.

---

در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:
• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
• صدرالمتالهین‌، محمد بن ابراهیم، الحکمة المتعالیه فی الاسفار الاربعه.    

---