تشنگی در بیابان (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

خداوند اعمال کفار را به سراب تشبیه می‌کند که هیچ حقیقتی نداشته و غایت و هدفی که بدان منتهی شود ندارد.

---

انسان تشنه در بیابان آب را سراب می پندار :
... کسراب بقیعة یحسبه الظمـان ماء...« و كسانى كه کفر ورزيدند كارهايشان چون سرابى در زمينى هموار است كه تشنه آن را آبى مى‌پندارد تا چون بدان رسد آن را چيزى نيابد و خدا را نزد خويش يابد و حسابش را تمام به او دهد و خدا زودشمار است. » («قیعه» به زمین هموار و گسترده بدون کوه و جنگل گفته می‌شود.)

---

کلمه ( سراب ) به معنای لمعان و برقی است که در بیابانها از دور به شکل لمعان آب به نظر می‌رسد، ولی حقیقتی ندارد، یعنی آب نیست. و کلمه (قیع و قاع) به معنای سر زمین‌های مسطح است، و مفرد آنها قیعه و قاعه است، مانند کلمات تینه و تمره ، که مفرد تین و تمرند. و کلمه (ظمان) به معنای عطشان است.
تشبیه اعمال غیر مؤ منین به سرابی که تشنه آن را آب می‌پندارد و نکاتی که این تشبیه افاده می‌کند.
بعد از آنکه خدای سبحان نام مؤمنین را برد و ایشان را توصیف کرد به اینکه در خانه‌هایی معظم ذکر خدا می‌کنند و تجارت و بیع ، ایشان را از یاد خدا غافل نمی‌سازد، و خدا که نور آسمانها و زمین است ایشان را به این خاطر، به نور خود هدایت می‌کند و به نور معرفت خود گرامی می‌دارد اینک در این آیه نقطه مقابل مؤمنین یعنی کفار را یادآوری کرده، اعمالشان را یکبار به سراب تشبیه می‌کند که هیچ حقیقتی نداشته و غایت و هدفی که بدان منتهی شود ندارد، و بار دیگر توصیف می‌کند به اینکه همچون ظلمت‌های روی هم افتاده است، به طوری که هیچ راه برای نور در آنها نیست، به کلی جلو نور را می‌گیرد.

---