تشبیه به اصحاب‌الجنه (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

قرآن کریم گرفتار شدن مکیان صدر اسلام، را به سرنوشت شوم اصحاب الجنه (باغداران یمنی) تشبیه کرده است.

---

در سوره قلم آیه ۱۷ گرفتار شدن مکیان صدر اسلام، به سرنوشت شوم اصحاب الجنه (باغداران یمنی) تشبیه شده است:
انا بلونـهم کما بلونا اصحـب الجنة اذ اقسموا لیصرمنها مصبحین. «ما آنان را همان گونه که باغداران را آزمودیم مورد آزمایش قرار دادیم آنگاه که سوگند خوردند که صبح برخیزند و (میوه) آن (باغ) را حتما بچینند.»
منظور از «الجنة» باغداران یمنی‌اند.

۱.۱ - داستان عبرت انگیز اصحاب جنه

به تناسب بحثی که در آیات گذشته پیرامون ثروتمندان خودخواه و مغرور بود که بر اثر فزونی مال و فرزندان پشت پا به همه چیز می‌زنند، در این آیات داستانی را در باره عده‌ای از ثروتمندان پیشین که دارای باغ خرم و سرسبزی بودند، و سرانجام بر اثر خیره سری نابود شدند ذکر می‌کند، داستانی به نظر می‌رسد در آن عصر در میان مردم معروف بوده، و به همین دلیل به آن استشهاد شده است.
نخست می‌فرماید: " ما آنها را آزمودیم همانگونه که صاحبان باغ را آزمایش کردیم" (انا بلوناهم کما بلونا اصحاب الجنة).
در اینکه باغ کجا بوده؟ در سرزمین یمن در نزدیکی شهر بزرگ صنعاء؟
یا در سرزمین حبشه؟ یا در میان بنی اسرائیل در سرزمین شام؟ و یا طائف؟ گفتگو است ولی مشهور همان یمن است.
ماجرا چنین بود که این باغ در اختیار پیر مرد مؤمن قرار داشت، او به قدر نیاز از آن برمی گرفت، و بقیه را به مستحقان و نیازمندان می‌داد، اما هنگامی که چشم از دنیا پوشید، فرزندانش گفتند: ما خود به محصول این باغ سزاوارتریم، چرا که عیال و فرزندان ما بسیارند، و ما نمی‌توانیم مانند پدرمان عمل کنیم! و به این ترتیب تصمیم گرفتند تمام مستمندان را که هر ساله از آن بهره می‌گرفتند محروم سازند، و سرنوشت آنها همان شد که در این آیات می‌خوانیم:
می‌گوید: " ما آنها را آزمودیم، آن زمان که سوگند یاد کردند که میوه‌های باغ را صبحگاهان و دور از انظار مستمندان بچینند" (اذ اقسموا لیصرمنها مصبحین) (" یصرمن" از ماده" صرم" (بر وزن شرم) به معنی چیدن میوه است، و به معنی قطع کردن به طور مطلق، و همچنین محکم کردن کار نیز آمده است.)

---