تشبیه اصحاب فیل (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اصحاب فیل با تمام شوکت و
قدرت آمده بودند تا
خانه خدا را ویران سازند؛ اما
خداوند با لشکری به ظاهر بسیار کوچک و ناچیز، آنها را درهم کوبید. خداوند در آیه ۵
سوره فیل، آنها را به زراعت و برگی که دانه‌اش خورده شده و کاه آن باقی مانده،
تشبیه نموده است.
بدن‌هاى هلاك شده
اصحاب فیل، به كاه خورده شده
تشبیه می‌شود:
• «أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ
بِأَصْحَابِ الْفِيلِ؛ آيا نديدى پروردگارت با فيل سواران (لشکر
ابرهه که براى نابودى
کعبه آمده بودند) چه کرد؟!».
• «تَرْمِيهِم بِحِجَارَةٍ مِّن سِجِّيلٍ؛ که با سنگ‌هاى کوچکى آنان را هدف قرار مى‌دادند».
• «فَجَعَلَهُمْ كَعَصْفٍ مَّأْكُولٍ؛ سرانجام آنها را همچون کاه خورده‌شده (و متلاشى) قرار داد!».
کلمه (عصف) به معناى برگ زراعت است، و (عصف ماکول) به معناى برگ زراعتى - مثلا
گندم - است که دانه‌هایش را خورده باشند، و نیز به معناى پوست زراعتى است؛ مانند غلاف نخود و لوبیا، که دانه‌اش را خورده باشند، و منظور
آیه این است که
أصحاب فیل بعد از هدف‌گیرى مرغان
ابابیل به صورت جسدهایى بى‌روح در‌آمدند، و یا این است که سنگ‌ریزه‌ها (به درون دل
اصحاب فیل فرو رفته) اندرونشان را سوزانید.
بعضى هم گفته‌اند: مراد از عصف مأکول، برگ زراعتى است که آکال در آن افتاده باشد؛ یعنى
شته و کرم آن را خورده و فاسدش کرده باشد؛ و آیه شریفه به وجوه دیگرى نیز معنا شده که مناسب با ادب
قرآن نیست.
تعبیر به (مأکول) اشاره به آن است که این کاه در زیر دندان‌هاى
حیوان بار دیگر کوبیده شده، و کاملا از هم متلاشى گشته، سپس
معده حیوان نیز آن را براى سومین بار خرد کرده است، و این نشان مى‌دهد که سنگ‌ریزه‌ها بر هر کس فرو مى‌افتاد او را کاملا از هم متلاشى مى‌کرد!
این تعبیر علاوه بر اینکه دلیل بر شدت متلاشى شدن آنهاست، اشاره‌اى به بى‌ارزش بودن و ضعف و ناتوانى این گروه و
جمعیت طغیانگر و مستکبر و ظاهراً نیرومند است.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۴۳۶، برگرفته از مقاله «تشبیه اصحاب فیل». مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۱۰۴، برگرفته از مقاله «تشبیه اصحاب فیل».
