• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تزیین به تشبیه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تزیین به تشبیه، از اصطلاحات علم منطق بوده و به تزیین خطابه با به‌کارگیری تشبیه، اطلاق می‌گردد.



تزیین به تشبیه از موارد تزیین الفاظ خطابه است که خطیب در سخنان خود از آن استفاده می‌کند. تشبیه در اصطلاح علمای بدیع، «مانندْکردنِ» چیزی را به چیزی گویند. به‌کارگیری تشبیه در کلام خطیب ذهن شنونده را به اموری که به نوعی نامانوس و غریب از ذهن است، نزدیک می‌کند و به کلام، زیبایی و شیرینی خاصی می‌دهد؛ مانند تشبیه «دلیر» به «شیر» و یا تشبیه «علم آموزی در کودکی» به «حکاکی روی سنگ» در حدیث «العلم فی الصِغَر کالنقش فی الحَجَر؛ یعنی علم‌آموزی در کودکی مثل نقشی است که بر روی سنگ حک شده است».
البته پاره‌ای از تشبیهات، خالی از غرابت نیستند و با فهم مردم بیگانه‌اند؛ بنابراین، خطیب باید مواظب باشد هر گونه تشبیهی را به کار نبرد و افزون برآن زیادی و کثرت تشبیه نیز قبیح است.


۱. طوسی، نصیرالدین، اساس الاقتباس، ص۵۷۵-۵۷۶.    
۲. حلی، حسن بن یوسف، الجوهرالنضید، ص۲۹۶-۲۹۷.    
۳. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۴۵۳.    



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «تزیین به تشبیه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۷.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی




جعبه ابزار