بُکاء (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بُکاء (به ضم باء) یکی از
مفردات نهج البلاغه، به معنای
گریه یا صدایی که توام با گریه است، می‌باشد.
حضرت علی (علیه‌السلام) در
ظلم بنی امیّه و ... از این واژه استفاده نموده است.
بُکاء اگر به قصر خوانده شود به معنی گریه است.
و اگر با مد باشد به معنی صدایی است که توام با گریه است.
چنان‌که
جوهری و
راغب نوشته‌اند.
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره ظلم بنی امیه می‌فرماید:
«وَ اللهِ لا يَزالونَ حَتَّى لا يَدَعوا للهِ مُحَرَّماً إِلاّ اسْتَحَلّوهُ ... وَ حَتَّى يَقومَ الْباكِيانِ يَبْكِيانِ: باك يَبْكي لِدينِهِ، وَ باك يَبْكي لِدُنْياهُ.» «به
خدا قسم آن‌ها می‌مانند تا
حرامی برای خدا نگذارند مگر آن‌که
حلال شمارند، و تا جایی که دو نفر گریه کننده گریه کند یکی به
دنیایش و یکی به
آخرتش (زیرا نه دین از دستشان سلامت خواهد ماند و نه دنیا).»
همچنین امام (علیه‌السلام) فرموده است:
«رُبَّ مُسْتَقْبِل يَوْماً لَيْسَ بِمُسْتَدْبِرِهِ، وَ مَغْبوط في أَوَّلِ لَيْلِهِ قامَتْ بَواكيهِ في آخِرِهِ.» «ای بسا کسی که روز روشن را استقبال می‌کند ولی آن‌را پشت سر نخواهد گذاشت (بلکه در آن خواهد مرد) و‌ای بسا آدمی که در اول
شب به حالش غبطه می‌برند و در آخر شب زنان نوحه‌گر بر او گریه می‌کنند.»
این واژه با مشتقات آن ۲۱ بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بکاء»، ص۱۵۱.
