بُغْض (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بُغْض (به ضم باء و سکون غین) یکی از
مفردات نهج البلاغه، ضدّ
حُبّ و دوست داشتن به معنای
کینه و دشمنی است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با بدترین و
مبغوض‌ترین مردم، از این واژه استفاده نموده است.
این واژه با مشتقاتش ۲۸ بار در «
نهج‌البلاغه» آمده است.
بُغْض به معنای کینه و دشمنی است.
چنان‌که در
اقرب الموارد آمده است:
بغض ضدّ حب و
بغضاء و
بغضه شدّت دشمنی است.
به‌همین جهت
راغب در
مفردات می‌گوید:
«آن تنفّر نفس است از شی‌ء بر خلاف حبّ، که میل نفس به شی‌ء است.»
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص بدترین مردم فرموده است:
«إِنَّ أَبْغَضَ الخَلائِقِ إِلَى اللهِ تعالى رَجُلانِ: رَجُلٌ وَكَلَهُ اللهُ إِلَى نَفْسِهِ، فَهُوَ جائِرٌ عَنْ قَصْدِ السَّبيلِ ... وَ رَجُلٌ قَمَشَ جَهْلاً، موضِعٌ في جُهّالِ الاُْمَّةِ.» «
مبغوض‌ترین مردم به خدا دو مرد هستند، مردی که
خدا او را به سرش رها کرده و از راه راست خارج شده... و مردی که شی‌ء مجهول و نامعلوم را جمع آورده که در میان جاهلان گسترش می‌یابد.»
همچنین در بیانی دیگر می‌فرماید:
«لَوْ ضَرَبْتُ خَيْشومَ الْمُؤْمِنِ بِسَيْفي هذا عَلَى أَنْ يُبْغِضَني ما أَبْغَضَني، وَ لَوْ صَبَبْتُ الدُّنْيا بِجَمّاتِها عَلَى الْمُنافِقِ عَلَى أَنْ يُحِبَّني ما أَحَبَّني.» «اگر با این
شمشیرم از بیخ بینی
مؤمن بزنم که مرا
دشمن دارد، دشمن نخواهد داشت و اگر همه
دنیا را پیش
منافق بریزم که مرا دوست دارد، دوست نخواهد داشت.»
این واژه با مشتقاتش ۲۸ بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بُغض»، ص۱۴۷-۱۴۶.
