• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بَیْتُوتَه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: بیتوته.


بَیْتُوتَه یا بات از مفردات نهج البلاغه، به معنای آن است که انسان شب را درک کند، بخوابد یا نخوابد.
به‌همین جهت حضرت علی (علیه‌السلام) در مورد اصحاب رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) و در مورد خودش، از این واژه استفاده نموده است.
این واژه هفت بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.



بَیْتُوتَه یا بات به معنای آن است که انسان شب را درک کند، بخوابد یا نخوابد، آمده است.
چنان‌که در اقرب الموارد آمده است:
«باتَ یَبیتُ بَیتوتَةََ ... أدرَكَهُ‌ اللَّيلُ‌ نامَ أو لَم يَنم.»


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - باتوا - خطبه ۹۶ (درباره اصحاب)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره اصحاب رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) فرموده است:
«لَقَدْ رَأَيْتُ أَصْحابَ مُحَمَّد (صلى‌الله‌عليه‌وآله) ... كانوا يُصْبِحونَ شُعْثاً غُبْراً، قَدْ باتوا سُجّداً وَ قِياماً.»
«یاران محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) را دیدم مو ژولیده و غبار آلود صبح می‌کردند و شب آن‌ها را دریافته بود در حال سجده و قیام.» «سجّد»: جمع ساجد است.
«قیام»: جمع قائم است.


۲.۲ - أَبيتَ - خطبه ۲۲۳ (درباره خویش)

همچنین امام (علیه‌السلام) درباره خویش فرموده‌اند:
«وَ اللهِ لاَنْ أَبيتَ عَلَى حَسَكِ السَّعْدانِ مُسَهَّداً، أَوْ أُجَرَّ في الاَْغْلالِ مُصَفَّداً، أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ أَلْقَى اللهَ وَ رَسولَهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ ظالِماً لِبَعْضِ الْعِبادِ.»
«سوگند به خدا! اگر شب را بر روى خارهاى «سعدان» بيدار بسر برم! و يا در غلها و زنجيرها بسته و كشيده شوم، برايم محبوبتر است از اين كه خدا و رسولش را روز قيامت در حالى ملاقات كنم كه به بعضى از بندگان ستم كرده.» «ابیت»: یعنی شب مرا دریابد.
منظور از ««بَياتِ نِقْمَة»» در خطبه ۲۲۲ آمدن عذاب در شب است.



این واژه هفت بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۲، ص۱۶.    
۲. شرتونی، سعید، اقرب الوارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۲۰.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۱۹-۲۲۰، خطبه ۹۶.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۹۰، خطبه ۹۵.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۴۳، خطبه ۹۷.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۰۷، خطبه ۹۷.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۴۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۵۷-۸۵۸.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۴، ص۳۱۷.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۳۳.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۷۷.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۵۳، خطبه ۲۲۳.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۴۳، خطبه ۲۱۹.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۴۶، خطبه ۲۲۴.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۱، خطبه ۲۲۴.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۴.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۴۰۰.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۲۸۸.    
۲۰. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۲۴۶.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۴۹، خطبه ۲۲۲.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۶۰، خطبه ۸۲.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۸۱، خطبه ۱۹۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بیتوته-بات»، ص۱۶۳-۱۶۲.    






جعبه ابزار