• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بَلَل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: بلل.


بَلَل (به فتح باء)، یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای رطوبت است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در توصیف خدای تعالی و توصیه‌ای با مالک اشتر در مورد مردم و رعیت از این واژه استفاده نموده است.



بَلَل به معنای رطوبت آمده است.
چنان‌که گفته می‌شود: «اَلبَلَل: اَلنُّدوَة.»


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - بِالْبَلَلِ - خطبه ۱۸۶ (خداوند)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف خدای تعالی فرموده است:
«ضادَّ النّورَ بِالظُّلْمَةِ وَ الْوُضوحَ بِالْبُهْمَةِ وَ الْجُمودَ بِالْبَلَلِ وَ الْحَرورَ بِالصَّرَدِ.»
«نور را با ظلمت، آشکار را با مشتبه، خشکی را با رطوبت و حرارت را با سردی، ضدّ و مخالف هم کرد.» همچنین است «بلّة» در خطبه ۱


۲.۲ - بالَّة - نامه ۵۳ (حقوق رعیت)

«بالّة»: اسم فاعل است یعنی رطوبت دهنده، مانند: باران وغیره.
همچنین امام (علیه‌السلام) به مالک اشتر درباره حقوق رعیت می‌نویسد:
«فَإِنْ شَكَوْا ثِقَلاً أَوْ عِلَّةً، أَوِ انْقِطاعَ شِرْب أَوْ بالَّة، أَوْ إِحالَةَ أَرْض ... خَفَّفْتَ عَنْهُمْ بِما تَرْجو أَنْ يصْلُحَ بِهِ أَمْرُهُمْ.»
«اگر شکایت کردند از زیادی خراج و یا از آفت سماوی و یا از قطع آب نهری و یا از نبودن باران و رطوبت و یا فاسد کردن زمین تخم را ... به آن‌ها از خراج تخفیف می‌دهی به حدّی که امید داری کارشان اصلاح شود.» صلوات و سلام خدا بر تو باد اى على، اى امير المؤمنين و اى انسانيكه روحش با روح جامعه‌اش آميخته بود، حيف كه جنايتكاران نگذاشتند جامعه از تو بهره‌مند شود.



مواردی از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۲۴.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۲۶۹.    
۳. ابن سیده، المخصص، ج۲، ص۴۶۱.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۲۴، خطبه ۱۸۶.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۴۳، خطبه ۱۸۱.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۷۳، خطبه ۱۸۶.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۲۳، خطبه ۱۸۶.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۶۵.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۷۹.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۱۹۷-۱۹۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۷۱.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۷۲.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۲، خطبه ۱.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۱۳، نامه ۵۳.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۰۷، نامه ۵۳.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۳۶، نامه ۵۳.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۰، نامه ۵۳.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۵۳.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۶۳.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۳۱.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۴۳.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۷۱.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۳، خطبه ۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بلل»، ص۱۵۵-۱۵۴.    






جعبه ابزار