بَعوض (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

بَعوض (به فتح باء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای پشّه یا پشه ریز است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص مسائل توحید از این واژه استفاده نموده است.

---

بَعوض جمع بعوضه و به معنای پشّه یا پشه ریز آمده است.
به همین جهت در وجه تسمیه آن گفته شده نام این حشره در اثر کوچکی جثّه از «بعض» گرفته شده است.

---

یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - الْبَعوضِ - خطبه ۹۰ (علم خداوند)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با مسائل توحید و علم خدای تعالی فرموده:
«عالِمُ السِّرِّ مِنْ ضَمائِرِ الْمُضْمِرينَ، وَ نَجْوَى الْمُتَخافِتينَ ... وَ مُخْتَبا الْبَعوضِ بَيْنَ سوقِ الاَْشْجارِ وَ أَلْحِيَتِها.»
«می‌داند مکنونات رازداران را و نجوای خفی سخنگویان را و می‌داند محلّ پنهان شدن پشه‌های ریز را میان تنه‌های درختان و میان پوست‌های آن‌ها.» («سوق»: جمع ساقه، به معنای تنه درخت.)، («الحیه»: جمع لحاء به معنی پوست درخت.)
همچنین امام (علیه‌السلام) در خطبه ۱۸۲ و خطبه ۱۸۶ از این واژه استفاده نموده است.

---

این واژه سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.

---