• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بَطَحَ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





بَطَحَ (به فتح باء و طاء) از مفردات نهج البلاغه به معنای گستردن، گسترش دادن و افکندن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه‌ای خطاب به معقل بن قیس از این واژه استفاده نموده است.



بَطَحَ (به فتح باء و طاء) به معنای گستردن، گسترش دادن آمده است.
همچنین «انبطاح»: به معنای گسترش یافتن است.


موردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - يَنْبَطِحُ - نامه ۱۲ (توصیه به معقل)

امام (علیه‌السلام) به معقل بن قیس ریاحی به وقت فرستادن به طرف معاویه چنین نوشت:
«وَ لا تَسِرْ أَوَّلَ اللَّيْلِ، فَإِنَّ اللهَ جَعَلَهُ سَكَناً، وَ قَدَّرَهُ مُقاماً لا ظَعْناً ... فَإِذا وَقَفْتَ حينَ يَنْبَطِحُ السَّحَرُ، أَوْ حینَ يَنْفَجِرُ الْفَجْرُ، فَسِرْ عَلَى بَرَكَةِ اللهِ.»
«در اول شب حرکت نکن که خدا آن‌را آرامش و وقت توقف قرار داده نه وقت کوچیدن ... و چون شب را تا گسترش سحر یا طلوع صبح توقف کردی، پس با برکت خدا حرکت کن.»


این لفظ یک‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۳۴۳.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۱۷۵.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۹۷، نامه ۱۲.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۵، نامه ۱۲.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۷۲، نامه ۱۲.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۸۰، نامه ۱۲.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه،، ج۴، ص۶۴۹.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۵۰.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۱۶۷.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۷۹.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۹۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بَطَحَ»، ص۱۴۱.    






جعبه ابزار