• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بَضَّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





بَضَّ (به فتح باء) یا بضوض به معنای سیلان آب به تدریج است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص بی‌وفایی دنیا و مردن همراه با پوسیده شدن بدن از این واژه استفاده نموده است.



بَضَّ (به فتح باء) یا بضوض به معنای سیلان آب به تدریج آمده است.
چنان‌که گفته می‌شود: «بَضَّ الماءُ سالَ قَليلاً قَليلاً.»
«بَضاضَة وَ بَضوضَة»: به معنای نازک شدن پوست توام با چاقی.
«بَضَّ الرَّجُلُ: کانَ رَقیق الجِلد ناعِمََا فی سَمن.»


مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - بَضاضَةِ - خطبه ۸۲ (بی وفایی دنیا)

امام (علیه‌السلام) در رابطه با موعظه و بی‌وفایی دنیا فرموده است:
«فَهَل یَنتَظِرُ أَهلُ بَضاضَةِ الشّبابِ إِلّا حواَنی الهَرَمِ.»
«آیا اهل شادابی جوانی، جز وقت‌های پیری را انتظار دارد.»

۲.۲ - بَضَّتِها - خطبه ۸۲ (مرگ)

همچنین در رابطه با مردن و پوسیدن می‌فرماید:
«وَ قَدْ غودِرَ فی مَحَلَّهِ الْأَمْواتِ .... وَ صارَتِ الْأَجْسادُ شَحِبَهً بَعْدَ بَضَّتِها وَ الْعِظامُ نَخِرَهً بَعْدَ قُوَّتِها.»
«بدن‌ها بعد از طراوت و پرگوشت شدن هلاک گردیدند، و استخوان‌ها بعد از نیرومندی پوسیده شدند.»


این لفظ فقط دوبار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۹۴.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۱۷۴.    
۳. مرتضی زبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۰، ص۱۲.    
۴. مرتضی زبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۰، ص۱۳.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۲، خطبه ۸۲.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۳۶، خطبه ۸۱.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۱۰، خطبه ۸۳.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۵، خطبه ۸۳.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۳۳.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۳۴.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۳، ص۳۹۱.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۰۶.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۶۱.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۵۴، خطبه ۸۲.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۳۷، خطبه ۸۱.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۱۱، خطبه ۸۳.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۵.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۳۳.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۳۸.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۳۹۷.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۰۸.    
۲۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۶۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بَض»، ص۱۴۰.    






جعبه ابزار