بهلول (مقاله‌دوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بهلول بن عمرو صیرفی (م حدود
۱۹۰ق)، معروف به بهلول مجنون، از مریدان و شاگردان خاص
امام صادق (علیه‌السّلام) بود که به توصیه
امام موسی کاظم (علیه‌السّلام)، به او که خود را به دیوانگی بزند تا هم خویشتن را از آزار خلیفه برهاند و هم از تایید فتوای قتل امام (علیه‌السّلام) گریزی پیدا کند.
ابو وهیب بهلول بن عمرو بن مغیرة صیرفی کوفی، معروف به بهلول مجنون (فرزانه دیوانه نما)، در
کوفه به دنیا آمد
و به گفته
حمدالله مستوفی، عمو زاده
هارون الرشید بود.
بهلول در لغت به معنای مرد خنده‌رو، پیشوای قوم و جامع همه خیرات است.
وی معاصر
امام کاظم (علیه‌السّلام) بود،
اما
قاضی نورالله شوشتری نام وی را در زمره مریدان و شاگردان خاص امام صادق (علیه‌السّلام) ذکر کرده است.
بهلول از کسانی چون
ایمن بن نابل،
عمرو بن دینار و
عاصم بن ابی النجود روایت کرده است.
در باب ویژگی بارز بهلول یعنی جنون و دیوانه‌نمایی و انگیزه‌اش، گفته‌ها گوناگون است. مشهورترین سخن، توصیه امام موسی کاظم (علیه‌السّلام)، به اوست که خود را به دیوانگی بزند تا هم خویشتن را از آزار خلیفه برهاند و هم از تایید فتوای قتل امام (علیه‌السّلام) گریزی پیدا کند.
از بهلول داستان‌ها، مناظرات و سخنان شیرین بسیار است. گفته‌اند که هارون الرشید (خلافت
۱۷۰-
۱۹۳ق) و برخی دیگر از خلفا از بهلول استقبال می‌کردند تا سخنان و اندرزهای پندآموز او را بشنوند.
آقابزرگ تهرانی می‌گوید: اشعاری که در کتاب الدرّ الاصفی و الزبرجد المصفی گردآوری شده و در مدح
پیامبر گرامی اسلام می‌باشد، از سروده‌های بهلول مجنون است که ابوالعباس بهلول جمع‌آوری کرده است.
بهلول در حدود ۱۹۰ق درگذشت
و در
بغداد به خاک سپرده شد.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «بهلول مجنون»، ج۱، ص۲۰۹-۲۱۰.
