بهرتپور
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَهَرَتْپور، شهر و شهرستانی در ایالت راجستان
هند می‌باشد.
این شهرستان با ۱۰۰‘۸ کم ۲ مساحت میان °۲۶و´۴۳تا°۲۷و´۵۰ عرض شمالی و °۷۶و´۵۳تا°۷۷و´۴۸ طول شرقی در شرق ایالت راجستان واقع است.
بهرتپور از لحاظ جمعیتی دارای بافتی روستایی است. در ۱۳۶۹ش/۱۹۹۰م از ۰۰۰‘۲۹۰‘۲ تن
جمعیت آن، ۰۰۰‘۸۳۰‘۱ تن در مناطق روستایی و ۴۶۰هزار تن در مناطق شهری اقامت داشته‌اند.
بهرتپور پوشیده از دشت‌های پهناوری است که تپه ماهروهایی در نواحی شمالی و جنوبی آن دیده می‌شود و با ۳ رودخانۀ فصلی بان‌گانگا، روپارل و گامبهر (که سدهایی بر روی آن‌ها بسته شده است) آبیاری می‌شود.
بهرتپور از مراکز عمدۀ کشاورزی و صنعتی
هند به شمار می‌رود. مهم‌ترین محصولات کشاورزی آن اینهاست: غلات، بنشن، دانه‌های روغنی، کتان،
نیشکر،
تنباکو، فلفل قرمز و
سیب‌زمینی. از مهم‌ترین صنایع این شهر روغن‌کشی، فلزکاری، ماشین‌سازی و صنایع‌دستی را می‌توان نام برد.
مرکز این شهرستان شهر تاریخی بهرتپور است. این شهر که در گذشته به دروازۀ شرقی راجستان موسوم بود، در°۲۷و´۱۳ عرض شمالی و°۷۷و´۲۸ طول شرقی و در ارتفاع ۱۸۲متری از سطح دریا واقع است.
در ۱۳۸۳ش/۲۰۰۴م جمعیت شهر بهرتپور ۶۰۰‘۲۱۶تن برآورد شده است.
برپایۀ آثار برجای مانده و سنگ نوشته‌ای که در نزدیکی بهرتپور یافت شده است، تاریخ این منطقه به سده‌های پیش از ظهور
اسلام می‌رسد.
مقارن با سدۀ ۵ق/۱۱م بخش شمالی ناحیۀ بهرتپور تحت استیلای راجپوتهای تونوار، و بخش جنوبی آن در قلمرو راجپوتهای جادُن (که مرکزشان بیانه بود) قرار داشت.
در لشکرکشی
سلطان محمود غزنوی (حک ۳۸۹-۴۲۱ق/۹۹۹-۱۰۳۰م) به هند، به روایات محلی این شهر با فرماندهی دو برادر به نام‌های سیدجمال‌الدین و علاءالدین که نسب خود را به
امام جعفر صادق (علیه‌السلام) می‌رساندند، در ۳ساعت گشوده شد؛ ازاین رو، «پهرسر۸» (پهر به معنای ۳ ساعت و سربه معنای گشوده) نام گرفت
اما دیری نپایید که دوباره به تصرف راجپوتها درآمد.
در اواخر سدۀ ۶ق/۱۲م سلطان
غیاث‌الدین محمد غوری (حک ۵۵۸-۵۹۹ق/۱۱۶۳-۱۲۰۳م) بر این ناحیه چیره شد و به مدت ۵
سده در دست
غوریان باقی ماند؛ تا این که ظهیرالدین محمد بابر (۸۸۸-۹۳۷ق/۱۴۸۳-۱۵۳۱م) این ناحیه را فتح کرد.
تاریخ نوین بهرتپور با تأسیس ایالت توسط برج۹ در اواخر دورۀ
حکومت اورنگ زیب (۱۰۶۸-۱۱۱۸ق) آغاز می‌شود. او کوشید تا دولتی مستقل تشکیل دهد، اما موفق نشد و در
جنگ با سپاه سلطنتی کشته شد.
در دورۀ حاکمیت سورَج مَل قدرت مهاراجه‌نشین بهرتپور به اوج رسید و او شهر کنونی بهرتپور را بنیاد نهاد.
پس از او ۵ پسر وی به ترتیب بر بهرتپور حکومت کردند. در دورۀ فرمانروایی نوال سینگ، سومین فرزند او، برادر کهترش بر او شورید و متصرفات برادر را بجز دژ بهرتپور به تصرف درآورد. در ۱۲۲۰ق/۱۸۰۵م به هنگام حاکمیت رنجیت سینگ بر بهرتپور، یکی از مخالفان انگیسی‌ها در دژ بهرتپور پناهنده شد و رنجیت سینگ از تسلیم او به نیروهای انگلیسی خودداری کرد. نیروهای انگلیسی با دادن ۳ هزار کشته عقب‌نشینی کردند. اما در نهایت دژ بهرتپور به تصرف انگلیسی‌ها درآمد.
در ۱۲۳۸ق/۱۸۲۳م راجه رانذیر سینگ، حاکم بهرتپور درگذشت؛ اما چون پسری نداشت، برادرش بالدئوسینگ خود را جانشین وی خواند و با پذیرش تابعیت انگلیسی‌ها از آن‌ها درخواست کرد تا حکومت او را به رسمیت بشناسند.
یک سال بعد در جریان شورش‌هایی که بر ضد انگلستان به راه افتاد، او از فرصت استفاده کرد و دژ بهرتپور را بازپس گرفت. اما نیروهای انگلیسی پس از ۵ هفته محاصرۀ دژ، توانستند آن‌جا را تسخیر کنند.
در۱۲۷۹ق/۱۸۶۲م حاکم بهرتپور رسماً تابعیت دولت بریتانیا را پذیرفت و در۱۳۱۳ق/۱۸۹۵م ایالت بهرتپور با مدیریت یک شورا زیر نظر نمایندۀ سیاسی انگلستان قرار گرفت و در۱۳۰۸ش/۱۹۲۹م تجدید سازمان‌یافت.
(۱) Asiatica.
(۲) An Atlas of India, Delhi, ۱۹۹۰.
(۳) Bharatpur , wwwbharatpur nic in/history ۲ Htm.
(۴) Bharatpur, India Page, wwwcallecom/world/ (IN/۲۴/Bhartapur html.
(۵) Britannica, micropaedia, ۱۹۷۸.
(۶) A Collection of Treaties, Engagements and Sanads, ed C U A itchison, Delhi, ۱۹۸۳.
(۷) Dunbar, G, A History of India, London, ۱۹۴۳.
(۸) EI۲.
(۹) The Imperial Gazetteer of India, New Delhi, ۱۹۷۲.
(۱۰) Majumdar, R C, An Advanced History of India, London, ۱۹۵۸.
(۱۱) id Ancient India, Delhi, ۱۹۶۰.
(۱۲) id, British Paramountcy and India Renaissance, Bombay, ۱۹۷۰.
(۱۳) Mohan, M V, The North-West India, Ludhiana, ۱۹۷۴.
(۱۴) The World Gazetteer, wwwWorld-gazetteercom/d/d_in_rjhtm.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «»، شماره۵۲۶۴.
