بنی‌اسرائیل و هارون (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
آیات قرآن به رفتار
بنی‌اسرائیل با هارون علیه‌السلام اشاراتی شده است.
استضعاف هارون علیه‌السلام و مقهور شدن وى، از سوى گوساله‌پرستان بنى‌اسرائيل در غياب
موسی علیه‌السلام:
«وَلَمَّا رَجَعَ مُوسَى إِلَى قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفًا قَالَ بِئْسَمَا خَلَفْتُمُونِي مِن بَعْدِيَ أَعَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ وَأَلْقَى الألْوَاحَ وَأَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ قَالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي ...؛
و هنگامى كه موسى خشمگين و
اندوهناك به سوى قوم خود بازگشت، گفت: پس از من، بد جانشينانى برايم بوديد (و آيين الهى را ضايع كرديد). آيا در مورد فرمان پروردگارتان (و تمديد مدّت ميعاد او)، عجله نموديد (و زود قضاوت كرديد)؟! سپس الواح را افكند، و سر برادر خود را گرفت و با عصبانيّت به سوى خود كشيد؛ برادرش گفت: فرزند مادرم! اين گروه، مرا در فشار گذاردند و ناتوان كردند....»
تمرّد و سرپيچى بنى‌اسرائيل از فرمان
هارون علیه‌السلام در جريان گوساله‌پرستى در غياب موسى علیه‌السلام:
«فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلًا جَسَدًا لَهُ خُوَارٌ فَقَالُوا هَذَا إِلَهُكُمْ وَإِلَهُ مُوسَى فَنَسِيَ • وَلَقَدْ قَالَ لَهُمْ هَارُونُ مِن قَبْلُ يَا قَوْمِ إِنَّمَا فُتِنتُم بِهِ وَإِنَّ رَبَّكُمُ الرَّحْمَنُ فَاتَّبِعُونِي وَأَطِيعُوا أَمْرِي • قَالُوا لَن نَّبْرَحَ عَلَيْهِ عَاكِفِينَ حَتَّى يَرْجِعَ إِلَيْنَا مُوسَى؛
و برای آنان
مجسمه گوساله‌ای که صدایی همچون صدای
گوساله (واقعی) داشت پدید آورد؛ و (به یکدیگر) گفتند: این خدای شما، و خدای موسی است! و او فراموش کرد (پیمانی را که با خدا بسته بود)! و پیش از آن، هارون به آنها گفته بود: ای قوم من! شما به این وسیله مورد
آزمایش قرار گرفته‌اید! پروردگار شما خداوند رحمان است! پس، از من پیروی کنید، و فرمانم را
اطاعت نمایید! ولی آنها گفتند: ما همچنان گرد آن می‌گردیم (و به
پرستش گوساله ادامه می‌دهیم) تا موسی به سوی ما بازگردد!»
هارون علیه‌السلام، شخصيّتى مورد
احترام در ميان بنى‌اسرائيل دوران
مریم علیهاالسلام:
«يَا أُخْتَ هَارُونَ مَا كَانَ أَبُوكِ امْرَأَ سَوْءٍ وَمَا كَانَتْ أُمُّكِ بَغِيًّا؛
ای خواهر هارون! نه پدرت مرد بدی بود، و نه مادرت
زن بد کاره‌ای!!»
تعبیر بنی‌اسرائیل، خطاب به مریم به «یا اخت هارون» می‌فهماند که هارون علیه‌السّلام در میان قوم خود، مردی صالح و مورد احترام بود.
در اینکه هارون علیه‌السّلام یاد شده چه کسی است اختلاف وجود دارد. یک احتمال این است که هارون علیه‌السّلام برادر موسی علیه‌السّلام است.
دشمنى
گوساله‌پرستان بنى‌اسرائيل با هارون علیه‌السلام:
«وَلَمَّا رَجَعَ مُوسَى إِلَى قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفًا قَالَ بِئْسَمَا خَلَفْتُمُونِي مِن بَعْدِيَ أَعَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ وَأَلْقَى الألْوَاحَ وَأَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ قَالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَكَادُواْ يَقْتُلُونَنِي فَلاَ تُشْمِتْ بِيَ الأعْدَاء وَلاَ تَجْعَلْنِي مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ؛
و هنگامى كه موسى خشمگين و
اندوهناك به سوى قوم خود بازگشت، گفت: پس از من، بد جانشينانى برايم بوديد (و آيين الهى را ضايع كرديد). آيا در مورد فرمان پروردگارتان (و تمديد مدّت ميعاد او)، عجله نموديد (و زود قضاوت كرديد)؟! سپس الواح را افكند، و سر برادر خود را گرفت و با عصبانيّت به سوى خود كشيد؛ برادرش گفت: فرزند مادرم! اين گروه، مرا در فشار گذاردند و ناتوان كردند؛ و نزديك بود مرا بكشند؛ پس كارى نكن كه دشمنان مرا سرزنش كنند. و مرا در زمره ستمكاران قرار مده.»
آمادگى گوساله‌پرستان بنى‌اسرائيل و مهيّا شدن آنان براى
کشتن هارون علیه‌السلام در غياب موسى علیه‌السلام:
«وَلَمَّا رَجَعَ مُوسَى إِلَى قَوْمِهِ ... وَأَلْقَى الألْوَاحَ وَأَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ قَالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَكَادُواْ يَقْتُلُونَنِي ...؛
و هنگامى كه موسى خشمگين و
اندوهناك به سوى قوم خود بازگشت، ... سپس الواح را افكند، و سر برادر خود را گرفت و با عصبانيّت به سوى خود كشيد؛ برادرش گفت: فرزند مادرم! اين گروه، مرا در فشار گذاردند و ناتوان كردند؛ و نزديك بود مرا بكشند....»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۳۳۸، برگرفته از مقاله «بنی‌اسرائیل و هارون علیه‌السّلام».
