برهان‌الدین محمود بن احمد آل‌برهان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
برهان‌الدین محمود بن احمد،
فقیه، محقق و پیشوای دینی و سیاسی
آل‌برهان می‌باشد؛ این
خاندان، خاندانی روحانی و سیاسی در
ماوراءالنهر و
بخارا در
سده ۶ و ۷ق/۱۲ و ۱۳م بوده است.
برهان‌الدین محمود بن احمد: (د ۵۷۰ق/۱۱۷۴م)،
فقیه، محقق و پیشوای دینی و سیاسی است. وی از نظر علمی از پرآوازه‌ترین افراد خاندان
آل‌برهان است. محمود بن احمد مانند دیگر پیشوایان دینی و سیاسی آل‌برهان برکشیده قراختاییان به مقام سیاسی و مذهبی
ماوراءالنهر و
بخارا بود و بدین‌جهت او نیز برای قراختاییان
مالیات گرد می‌آورد و خود باجگزار آنان بود. با اینکه دارای مقام سیاسی بود. جایگاه بلند علمی ویژه‌ای داشت چنانکه او را «دریای متلاطم دانش» می‌خواندند.
محمود را آثار ارزنده‌ای نیز بود که برخی را بدین‌گونه بر شمرده‌اند:
۱. محیط برهانی، در
فقه .۲. ذخیرةالفتاوی مشهور به الذخیرةالبرهانیه، مجموعه‌ای است از فتاوای حسام‌الدین عمر و خود وی. ۳. التجرید. ۴. تتمةالفتاوی. ۵. شرح‌الجامع‌الصغیر. ۶. شرح‌الزیادات. ۷. شرح ادب‌القضا. ۸. الفتاوی. ۹. الواقعات. ۱۰. الطریقةالبرهانیه.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «آل برهان»، ج۱، ص۳۸۳.
