• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بداهت انتاج قیاس استثنائی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بداهت انتاج قیاس استثنائی یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای بیّن‌ بودن ترتب نتیجه بر مقدمات در قیاس استثنائی است.



بداهت انتاج قیاس استثنائی، همان روشنی لزوم ترتب نتیجه بر مقدمات بدون نیاز به استدلال است؛ بنابراین همچنان‌که شکل اول قیاس اقترانی، بدیهیّ الانتاج است و به استدلال نیازی ندارد، قیاس استثنائی نیز چه متصل و چه منفصل، بدیهیّ الانتاج است؛ مثلاً در قیاس استثنائی اتصالی، کسی که به وجود ملزوم و نیز به وجود ملازمه میان مقدم و تالی، علم بیابد، بدون نیاز به اقامه دلیل به وجود لازم علم می‌یابد. همچنین کسی که به وجود ملازمه میان مقدم و تالی علم پیدا کند و به عدم لازم، علم دارد بدون نیاز به اقامه دلیل به انتفای ملزوم علم می‌یابد.
[۱] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۲۱.



در تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است:

• قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.


۱. قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۲۱.



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «بداهت انتاج قیاس استثنائی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۲/۱.    




جعبه ابزار