• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

باب النبی در مسجد النبی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



باب النبی در مسجد النبی به یکی از درهای ضلع شرقی مسجد النبی اطلاق می‌شود.



باب النبی نخستین
[۱] اخبار المدینه، ص۱۰۵.
[۲] التعریف بما آنست الهجره، ص۱۰۳.
[۳] المغانم المطابه، ج۱، ص۴۲۵.
و به گزارشی، دومین
[۴] الدرة الثمینه، ص۱۲۱.
در دیوار شرقی مسجد النبی از سمت قبله بوده است. در پی ویران سازی حجره‌های همسران پیامبر و پیوستن آن‌ها به مسجد النبی به دستور ولید بن عبدالملک و به دست عمر بن عبدالعزیز ، والی حرمین شریفین به سال ۸۸ق. در برابر خانه و مرقد پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم دری به نام باب النبی ساخته شد.
[۵] المناسک، ص۳۷۶.
[۶] التعریف بتاریخ، ص۴۱۵-۴۱۶.
برخی هنگام ساخت آن را روزگار مهدی عباسی دانسته‌اند.
[۷] الدرة الثمینه، ص۱۲۱.
بر این اساس، سخن مراغی (م. ۸۱۶ق.) صحیح به نظر نمی‌رسد که نام گذاری در را به سبب ورود پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم از آن دانسته
[۸] تحقیق النصره، ص۱۱۸.
و برخی متاخران نیز از گفته او پیروی کرده‌اند.
[۹] مدینه شناسی، ص۱۱۰.
گویا قرار داشتن باب در برابر قبر مطهر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم سبب این نام گذاری بوده است.
[۱۰] التعریف بتاریخ، ص۴۵.



در سده سوم ق. درسمت بیرونی باب النبی آیه۱۶۴ بقره : {ان فی خلق السماوات و الارض و اختلاف اللیل و النهار و... بین السماء و الارض لآیات لقوم یعقلون} و بر طاق آن، در سمت چپ، عبارت «هذا ما انتهی عمل اهل بیت المقدس»
[۱۲] المناسک، ص۳۸۹-۳۹۰.
نقش بسته بود که نشان دهنده مکان پایان گسترش به دست کارگران بیت المقدسی در دوران هارون خلیفه عباسی بود.
هنگام برداشته شدن باب النبی به درستی دانسته نیست. گویند که این باب، در بازسازی دیوار شرقی برداشته شد.
[۱۳] اخبار المدینه، ص۱۰۵.
گویا هدف از این بازسازی، ترمیم دیوار شرقی به سال ۱۷۳ق. به دست محمد بن عبدالله بن سلیمان، والی هارون عباسی بوده است.
[۱۴] المناسک، ص۳۷۲.
پس از برداشتن در، پنجره‌ای در آن قسمت قرار داده شد که از آن جا، آرامگاه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم دیده می‌شد.
[۱۵] اخبار المدینه، ص۱۰۵.



از سرنوشت این در تا دوره سلطان عبدالمجید عثمانی آگاهی در دست نیست. در این دوره، به دستور وی، برای مشخص شدن مکان باب النبی، با بهره وری از سنگ‌های قرمز رنگ، طاقی بالای مکان در ساخته شد. این طاق که اکنون نیز وجود دارد، بر دو ستون تزیین شده استوار است. پنجره‌ای مسی و زرد رنگ نیز در زیر طاق قرار دارد. بر بالای آن کنگره زیبایی است که با سنگ تزیین شده و آیه ۵۶ احزاب : {ان الله و ملائکته یصلون علی النبی یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما} بر آن نقش بسته است.
[۱۷] التعریف بتاریخ، ص۴۱۶.



اصطلاح باب النبی در روایت‌های گوناگون یاد شده است
[۱۸] مسند البزار، ج۳، ص۲۱۹.
[۱۹] المعجم الکبیر، ج۴، ص۵۹.
؛ اما مقصود از آن، همین باب النبی نیست؛ زیرا چنان که گفته شد، این باب سال‌ها پس از رحلت پیامبر ساخته شده است. مقصود از باب النبی در روایت‌ها، مکانی است که پیامبر در زمان گزارش در آن حضور داشته و مکانی معین نیست.


نیز باب النبی نام یکی از درهای ضلع شرقی مسجدالحرام است.
[۲۱] اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۸۷-۸۸.
[۲۲] اخبار مکه، فاکهی، ج۲، ص۱۸۸-۱۸۹.
[۲۳] موسوعة مکة المکرمه، ج۴، ص۴۲۷.
این نام بر یکی از درهای مسجد الاقصی در بیت المقدس نیز اطلاق می‌شده است.
[۲۵] سفرنامه ناصر خسرو، ص۲۱۱.



۱. اخبار المدینه، ص۱۰۵.
۲. التعریف بما آنست الهجره، ص۱۰۳.
۳. المغانم المطابه، ج۱، ص۴۲۵.
۴. الدرة الثمینه، ص۱۲۱.
۵. المناسک، ص۳۷۶.
۶. التعریف بتاریخ، ص۴۱۵-۴۱۶.
۷. الدرة الثمینه، ص۱۲۱.
۸. تحقیق النصره، ص۱۱۸.
۹. مدینه شناسی، ص۱۱۰.
۱۰. التعریف بتاریخ، ص۴۵.
۱۱. بقره/سوره۲، آیه۱۶۴.    
۱۲. المناسک، ص۳۸۹-۳۹۰.
۱۳. اخبار المدینه، ص۱۰۵.
۱۴. المناسک، ص۳۷۲.
۱۵. اخبار المدینه، ص۱۰۵.
۱۶. احزاب/سوره۳۳، آیه۵۶.    
۱۷. التعریف بتاریخ، ص۴۱۶.
۱۸. مسند البزار، ج۳، ص۲۱۹.
۱۹. المعجم الکبیر، ج۴، ص۵۹.
۲۰. شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۴۳.    
۲۱. اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۸۷-۸۸.
۲۲. اخبار مکه، فاکهی، ج۲، ص۱۸۸-۱۸۹.
۲۳. موسوعة مکة المکرمه، ج۴، ص۴۲۷.
۲۴. البلدان، ابن فقیه، ص۱۵۱.    
۲۵. سفرنامه ناصر خسرو، ص۲۱۱.



حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، برگرفته از مقاله«باب النبی در مسجد النبی».    




جعبه ابزار