اَحْیَیْتَنا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَحْیَیْتَنا: (أَحْيَيْتَنا اثْنَتَيْنِ) به معنى «
زنده كردى ما را» و در اصل از مادّه «
حیّ» گرفته شده است.
موضوع
آیه از اين قرار است كه: مجرمان با مشاهده اوضاع و احوال
قیامت و آگاهى بر خشم
خداوند نسبت به آنها، از خواب
غفلت طولانى خويش بيدار مى‌شوند و در فكر چاره مى‌افتند، در آنجا پرده‌هاى
غرور و غفلت كنار مى‌رود و چشم
حقیقت بين
انسان باز مى‌شود، لذا چاره‌اى جز اعتراف به
گناه ندارد. آنها در اين جهان اصرار به انكار
معاد داشتند و
پیامبران را در اين زمينه به باد
استهزاء مى‌گرفتند، امّا هنگامى كه
مرگ و حيات متوالى خود را مى‌بينند جايى براى انكار باقى نمى‌ماند، تكيه كردن آنها روى تكرار مرگ و حيات شايد از اين نظر است كه مى‌خواهند بگويند: اى خداوندى كه مالک مرگ و حياتى، توانايى دارى كه بار ديگر ما را به
دنیا بازگردانى تا در مقام جبران برآييم.
به موردی از کاربرد
اَحْیَیْتَنا در
قرآن، اشاره می‌شود:
(قالُوا رَبَّنا أَمَتَّنا اثْنَتَيْنِ وَ أَحْيَيْتَنا اثْنَتَيْنِ فَاعْتَرَفْنا بِذُنُوبِنا فَهَلْ إِلَى خُرُوجٍ مِّن سَبيلٍ) «آنها مى‌گويند: پروردگارا ما را دوبار ميراندى و دوبار
زنده كردى؛ اكنون به گناهان خود معترفيم؛ آيا راهى براى خارج شدن از
دوزخ وجود دارد؟»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
مراد از اينكه گفتند:
(أَمَتَّنا اثْنَتَيْنِ وَ أَحْيَيْتَنا اثْنَتَيْنِ) -دو بار ما را ميراندى و دو بار زنده كردى - به طورى كه بعضى گفته‌اند- ميراندن در آخرين روز زندگى دنيا و زنده كردن در برزخ است و سپس ميراندن از برزخ، و زنده كردن در قيامت براى
حساب است. پس آيه شريفه كه سخن از دو ميراندن و دو زنده كردن دارد، اشاره به ميراندن بعد از زندگى دنيا و ميراندن بعد از زندگى در برزخ، و احياى در برزخ، و احياى در قيامت مى‌كند، چون اگر زندگى در برزخ نبود، ديگر ميراندن دومى تصور صحيحى نداشت، چون هم ميراندن بايد بعد از زندگى باشد و هم احيا بايد بعد از مردن و هر يک از اين دو بايد مسبوق به خلافش باشد و گرنه اماته و احياء نمى‌شود.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « اَحْیَیْتَنا »، ص ۶۳۴.
