• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اَبْهَر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





اَبْهَر (به فتح الف و سکون باء) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای رگی در ستون فقرات است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در توصیف مرگ از این واژه استفاده نموده است.
تنها یک مورد از این کلمه در «نهج‌البلاغه» آمده است.



اَبْهَر (به فتح الف و سکون باء) به معنای رگی در ستون فقرات آمده است.
چنان‌چه گفته می‌شود: «الاَبْهَر: عرق مُستَبطِن الصُّلب اِذا انقَطَعَ لَم یَبقِ صاحِبُه.»
از این جهت به دو رگ شریان و ورید (سیاهرگ و سرخرگ) قلب ابهران می‌گویند.


موردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - أَبْهَراهُ - حکمت ۳۵۷ (مرگ)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف مرگ فرموده ست:
«كَذلِكَ حَتَّى يُؤْخَذَ بِكَظَمِهِ فَيُلْقَى بِالْفَضاءِ، مُنْقَطِعاً أَبْهَراهُ، هَيِّناً عَلى اللهِ فَناؤُهُ، وَعَلَى الاِْخْوانِ إِلْقاؤهُ.»
«آن‌چنان است تا این‌که از حلقومش گرفته و به فضا‌ انداخته شود در حالی که هر دو رگش قطع شده (منظور مرگ است) و فنایش بر خدا و کنار‌ انداختن و دفن کردنش بر برادران آسان باشد.» «قطع ابهر» كنايه از مرگ است.



فقط یک مورد از این کلمه در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۲۳۲.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۲۰۷.    
۳. زمخشری، اساس البلاغه، ج۱، ص۸۴.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۸۶۶، حکمت ۳۵۷.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۲۴۰، حکمت ۳۶۷.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۳۹، حکمت ۳۶۷.    
۷. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۷، حکمت ۳۶۷.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۴.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۶.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۵۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۵۰.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۸۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ابهر»، ص۱۵۸.    






جعبه ابزار