امنیت بهشتیان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در این مقاله به بررسی آیاتی که در مورد
امنیت اهل بهشت بحث بررسی می‌شود.
لهم دار السلـم عند ربهم وهو ولیهم بما کانوا یعملون.
«برای آنها خانه
امن و
امان نزد پروردگارشان خواهد بود، و او ولی و یار و یاور آنها است بخاطر اعمال (نیکی) که انجام می‌دادند».
در این
آیه دو قسمت از بزرگ‌ترین موهبت‌هائی را که به افراد بیدار و حق‌طلب می‌دهد بیان می‌کند نخست اینکه: (برای آنها خانه
امن و
امان نزد پروردگارشان است) (لهم دار السلام عند ربهم).
و دیگر اینکه: (ولی و سرپرست و حافظ و ناصر آنها خدا است) (و هو ولیهم). (و تمام اینها به خاطر اعمال نیکی است که انجام می‌دادند) (بما کانوا یعملون).
چه افتخاری از این بالاتر که سرپرستی و
کفالت امور انسان را
خداوند بر عهده گیرد و او حافظ و یار و یاورش باشد.
و چه موهبتی از این عظیم‌تر که (دار السلام) یعنی خانه
امن و
امان، محلی که نه در آن
جنگ است نه خونریزی، نه
نزاع است و نه
دعوا، نه
خشونت است و نه رقابت‌های کشنده و طاقت فرسا، نه تصادم منافع است و نه
دروغ و
افترا و
تهمت و
حسد و
کینه و نه غم و اندوه، که از هر نظر قرین آرامش است، در انتظار انسان باشد. ولی آیه می‌گوید اینها را با حرف و سخن به کسی نمی‌دهند بلکه در برابر عمل، آری در برابر عمل!
ان الذین
ءامنوا وعملوا الصـلحـت یهدیهم ربهم بایمـنهم تجری من تحتهم الانهـر فی جنت النعیم• دعوهم فیها سبحـنک اللهم وتحیتهم فیها سلـم وءاخر دعوهم ان الحمد لله رب العــلمین.
«(ولی) کسانی که
ایمان آوردند و
عمل صالح انجام دادند خداوند آنها را در پرتو ایمانشان
هدایت می‌کند، از زیر (قصرهای) آنها نهرها، در باغ‌های بهشت، جریان دارد. گفتار (و دعای) آنها در بهشت این است که خداوندا! منزهی تو، و
تحیت آنها سلام، و آخرین سخنشان حمد مخصوص پروردگار عالمیان است».
و هر
زمان به یکدیگر مى رسند سخن از
صلح و صفا مى گویند (و تحیتشان آنجا سلام است) (و تحیتهم فیها سلام).
و سرانجام هرگاه از نعمت‌هاى گوناگون خداوند در آنجا بهره مى‌گیرند به
شکر پرداخته و مى گویند: (حمد و سپاس مخصوص خداوندى است که پروردگار عالمیان است) (و آخر دعواهم ان الحمد لله رب العالمین).
والله یدعوا الی دار السلـم ویهدی من یشآء الی صرط مستقیم• للذین احسنوا الحسنی وزیادة ولایرهق وجوههم قتر ولا ذلة اولـئک اصحـب الجنة هم فیها خــلدون.
«و خداوند
دعوت به سرای
صلح و
سلامت می‌کند و هر کس را بخواهد به راه راست
هدایت می‌نماید. کسانی که نیکی کردند، پاداش نیک و زیاده بر آن دارند و تاریکی و ذلت چهره‌هایشان را نمی‌پوشاند آنها یاران بهشتند و جاودانه در آن خواهند ماند».
در این آیه با یک جمله کوتاه اشاره می‌فرماید (خداوند به دارالسلام، خانه صلح و سلامت و
امنیت دعوت می‌کند) (و الله یدعوا الی دار السلام).
در آنجا که نه از این کشمکش‌های غارتگران دنیای مادی خبری است، و نه از مزاحمت‌های احمقانه ثروت‌اندوزان از خدا بیخبر، و نه
جنگ و خونریزی و
استعمار و استثمار، و تمام این مفاهیم در کلمه دارالسلام (خانه صلح و سلامت) جمع است. و هر گاه زندگی در این دنیا نیز شکل توحیدی و رستاخیزی به خود گیرد آن هم تبدیل به دارالسلام می‌شود، و از صورت آن مزرعه بلا دیده طوفان زده در می‌آید. سپس اضافه می‌کند (خدا هر کس را بخواهد و شایسته و لایق ببیند) به سوی راه مستقیم، همان راهی که به دارالسلام و مرکز
امن و
امان منتهی می‌شود، دعوت می‌کند) (و یهدی من یشاء الی صراط مستقیم).
جنت عدن یدخلونها ومن صلح من ءابآئهم وازوجهم وذریتهم والملـئکة یدخلون علیهم من کل باب• سلـم علیکم بما صبرتم فنعم عقبی الدار.
«باغ‌های جاویدان بهشت که وارد آن می‌شوند و همچنین پدران و همسران و فرزندان صالح آنها، و فرشتگان از هر دری بر آنان و (و به آنها می‌گویند) سلام بر شما بخاطر
صبر و استقامتتان چه پایان خوب این سرا نصیبتان شد!».
حکایت کلام
ملائکه است که
اولوا الالباب را به
امنیت و سلامتی جاودانی، و سرانجام نیک نوید می‌دهند، سرانجامی که هرگز دستخوش زشتی و مذمت نگردد.
ان المتقین فی جنت وعیون• ادخلوها بسلـم
ءامنین.
«پرهیزگاران در باغ‌ها (سر سبز بهشت) و در کنار چشمه‌های آن هستند. (فرشتگان الهی به آنها می‌گویند) داخل این باغ‌ها شوید با سلامت و
امنیت».
متقین مستقر در بهشت‌ها و چشمه سارهایند. (به ایشان گفته می‌شود) بدانجا درآیید با سلامی وصف ناپذیر، سلامی که نمی‌توان کنه وصفش را بیان نمود، درآیید در حالی که از هر شر و ضرری
ایمن هستید.
جنت عدن یدخلونها تجری من تحتها الانهـر لهم فیها ما یشآءون کذلک یجزی الله المتقین• الذین تتوفـهم الملـئکة طیبین یقولون سلـم علیکم ادخلوا الجنة بما کنتم تعملون.
«باغ‌هائی از بهشت جاویدان است که همگی وارد آن می‌شوند، نهرها از زیر آن جریان دارد و هر چه را بخواهند در آنجا هست!
همان‌ها که فرشتگان (قبض ارواح) روحشان را می‌گیرند در حالی که پاک و پاکیزه‌اند به آنها می‌گویند سلام بر شما باد، وارد بهشت شوید بخاطر اعمالی که انجام می‌دادید».
الا من تاب وء
امن وعمل صــلحا فاولـئک یدخلون الجنة ولایظـلمون شیـا• لایسمعون فیها لغوا الا سلـما ولهم رزقهم فیها بکرة وعشیا.
«مگر آنها که
توبه کنند،
ایمان آورند، و
عمل صالح انجام دهند، چنین کسانی داخل بهشت می‌شوند و کمترین ستمی به آنها نخواهد شد. آنها هرگز در آنجا گفتار لغو و بیهودهای نمی‌شنوند و جز سلام در آنجا سخنی نیست و هر صبح و شام روزی آنها در بهشت مقرر است».
اولـئک یجزون الغرفة بما صبروا ویلقون فیها تحیة وسلـما.
«آنها هستند که درجات عالی بهشت در برابر شکیبائیشان به آنان پاداش داده می‌شود. و در آن با تحیت و سلام روبرو می‌شوند».
بهشتیان به یکدیگر تحیت و سلام می‌گویند و فرشتگان به آنها، و از همه بالاتر خداوند به آنها سلام و تحیت می‌گوید، چنانکه در آیه ۵۸
سوره یس می‌خوانیم: سلام قولا من رب رحیم: برای آنها سلامی است از سوی پروردگار رحیم و در آیه ۲۳ و ۲۴
سوره یونس می‌خوانیم: و الملائکة یدخلون علیهم من کل باب سلام علیکم: فرشتگان از هر دری بر آنها وارد می‌شوند و به آنها می‌گویند سلام بر شما. در اینکه آیا تحیت و سلام در اینجا دو معنی دارد یا یک معنی؟ در میان مفسران گفتگو است، ولی با توجه به اینکه تحیت در اصل به معنی
دعا برای زندگی و
حیات دیگری است، و سلام از ماده سلامت است، و به معنی دعا برای کسی است، بنابراین چنین نتیجه می‌گیریم که واژه اول به عنوان درخواست حیات است و واژه دوم برای توام بودن این حیات با سلامت است، هر چند گاهی ممکن است این دو کلمه به یک معنی بیاید. البته تحیت در
عرف معنی وسیعتری پیدا کرده و آن هر گونه سخنی است که در آغاز ورود به کسی می‌گویند و مایه خوشحالی و
احترام و اظهار محبت نسبت به او می‌باشد.
وما امولکم ولا اولـدکم بالتی تقربکم عندنا زلفی الا من
ءامن وعمل صــلحا فاولـئک لهم جزاء الضعف بما عملوا وهم فی الغرفـت
ءامنون.
«اموال و فرزندان شما هرگز شما را نزد ما مقرب نمی‌سازد، جز کسانی که
ایمان بیاورند و
عمل صالح انجام دهند که برای آنها پاداش مضاعف در برابر اعمالی است که انجام داده‌اند، و آنها در غرفه‌های (بهشتی) در (نهایت)
امنیت خواهند بود».
وسیق الذین اتقوا ربهم الی الجنة زمرا حتی اذا جاءوها وفتحت ابوبها وقال لهم خزنتها سلـم علیکم طبتم فادخلوها خــلدین.
«و کسانی که تقوای الهی پیشه کردند گروه گروه به سوی بهشت برده می‌شوند، هنگامی که به آن می‌رسند درهای بهشت گشوده می‌شود، و نگهبانان به آنها می‌گویند: سلام بر شما! گوارا باد این نعمت‌ها برایتان! داخل بهشت شوید و جاودانه بمانید».
ان المتقین فی
مقام امین• فی جنت وعیون• یدعون فیها بکل فـکهة
ءامنین.
«پرهیزکاران در جایگاه
امن و امانی هستند. در میان باغ‌ها و چشمه‌ها. آنها هر نوع میوه‌ای را بخواهند در اختیارشان قرار می‌گیرد، و در نهایت
امنیت به سر می‌برند».
وازلفت الجنة للمتقین غیر بعید• هـذا ما توعدون لکل اواب حفیظ.
«(در آن روز) بهشت به پرهیزگاران نزدیک می‌شود، و فاصله‌ای از آنها ندارد! این چیزی است که به شما
وعده داده می‌شود و برای کسانی است که به سوی خدا باز می‌گردند، و پیمان‌ها و
احکام او را حفظ می‌کنند».
فی جنت النعیم• لایسمعون فیها لغوا ولاتاثیما• الا قیلا سلـما سلـما.
«در باغ‌های پر نعمت بهشت جای دارند در آن باغ‌های بهشت نه لغو و بیهودهای می‌شنوند نه سخنان گناه آلود. تنها چیزی که می‌شنوند (سلام) است (سلام)!».
ان المتقین فی
مقام امین• لایذوقون فیها الموت الا الموتة الاولی ووقـهم عذاب الجحیم.
«هرگز مرگی جز همان مرگ اول (که در
دنیا چشیده‌اند) نخواهند چشید و خداوند آنها را از
عذاب دوزخ حفظ می‌کند».
نخست اینکه: (پرهیزگاران در جایگاه
امن و امانی هستند) (ان المتقین فی
مقام امین). بنابراین هیچگونه ناراحتی و ناامنی به آنها نمی‌رسد، و در
امنیت کامل از آفات و بلاها، از غم و اندوه‌ها، از شیاطین و طاغوت‌ها به سر می‌برند. آنچه فکر انسان را به هنگام وصال ناراحت می‌کند بیم فراق است، لذا می‌فرماید: (آنها هیچ مرگی جز همان مرگ اول که در
دنیا چشیدند نخواهند چشید)! (لا یذوقون فیها الموت الا الموتة الاولی). جالب اینکه
قرآن مساءله جاودانه بودن نعمت‌های بهشت را با تعبیرات مختلف بیان کرده است، گاه می‌گوید: خالدین فیها (جاودانه در باغ‌های بهشت خواهند ماند).
وعباد الرحمـن الذین یمشون علی الارض هونا واذا خاطبهم الجـهلون قالوا سلـما• اولـئک یجزون الغرفة بما صبروا ویلقون فیها تحیة وسلـما.
«بندگان خاص خداوند رحمن آنها هستند که با آرامش و بی‌تکبر بر
زمین راه می‌روند و هنگامی که جاهلان آنها را مخاطب سازند به آنها
سلام می‌گویند (و با بی‌اعتنائی و بزرگواری می‌گذرند). آنها هستند که درجات عالی بهشت در برابر شکیبائیشان به آنان
پاداش داده می‌شود. و در آن با تحیت و سلام روبرو می‌شوند».
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۴۷۸، برگرفته از مقاله «امنیت بهشتیان».
