• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

امداد به محمد (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



خداوند، ملائکه، انبیاء، انصار، مهاجران و ... پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله را در انجام رسالتشان یاری می‌کردند. در این مقاله آیات مرتبط با امداد به حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله معرفی می‌شوند.

فهرست مندرجات

۱ - امدادكنندگان به پیامبر
       ۱.۱ - امام على
       ۱.۲ - انبيا
       ۱.۳ - انصار
       ۱.۴ - جبرئيل
       ۱.۵ - ملائكه‌
       ۱.۶ - مؤمنان‌
       ۱.۷ - مهاجران‌
۲ - امدادهاى خدا به پیامبر
       ۲.۱ - کفایت امدادهای خدا
       ۲.۲ - امداد با اعطای پیروزی
       ۲.۳ - امداد در دنیا و آخرت
       ۲.۴ - زمینه نزول امداد الهی
       ۲.۵ - توفیق صبر
       ۲.۶ - امداد با واسطه
       ۲.۷ - امداد برای پایداری در وحی
       ۲.۸ - امداد جهت ورود و خروج به کارها
       ۲.۹ - امداد در ادای مسئولیت رسالت
       ۲.۱۰ - نوید به امداد پیامبر
       ۲.۱۱ - امداد در کودکی
       ۲.۱۲ - امداد در غار ثور
       ۲.۱۳ - امداد در غزوه حنین
       ۲.۱۴ - نتیجه امداد الهی
       ۲.۱۵ - استغفار در برابر امداد الهی
       ۲.۱۶ - امداد با آشنایی به معارف دین
       ۲.۱۷ - وعده خداوند به امداد
       ۲.۱۸ - امداد با بی‌نیاز ساختن پیامبر
       ۲.۱۹ - امداد در صلح حدیبیه
       ۲.۲۰ - امداد هنگامقرائت قرآن
       ۲.۲۱ - امداد با نزول لشگریان الهی
۳ - پانویس
۴ - منبع




۱.۱ - امام على

••• امام علی علیه‌السلام امداددهنده پيامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله :
۱. يا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَسْبُكَ اللَّهُ وَ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ‌ . بر اساس روايت منقول از شیعه و سنّی، آيه مذكور در مورد على عليه‌السلام نازل شده است.
۲. وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلى‌ بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِيثاً .... وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِيلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمَلائِكَةُ بَعْدَ ذلِكَ ظَهِيرٌ. بر اساس رواياتى منقول از شيعه و سنّى، مقصود از «صالح المؤمنين» على عليه‌السلام است.

••• صالح‌المؤمنین، على عليه‌السلام، حامى پيامبراكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، در برابر توطئه برخى همسران آن حضرت:
وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلى‌ بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِيثاً فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ‌ .... وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِيلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنِينَ‌ ... در روايتى از امام باقر علیه‌السلام «صالح المؤمنين» به علیّ‌بن‌ابی‌طالب علیه‌السلام تفسير شده است.

۱.۲ - انبيا

پیمان خداوند از پيامبران، مبنى بر امداد و یاری پيامبراكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله :
وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ النَّبِيِّينَ لَما آتَيْتُكُمْ مِنْ كِتابٍ وَ حِكْمَةٍ ثُمَّ جاءَكُمْ رَسُولٌ مُصَدِّقٌ لِما مَعَكُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَ لَتَنْصُرُنَّهُ قالَ أَ أَقْرَرْتُمْ وَ أَخَذْتُمْ عَلى‌ ذلِكُمْ إِصْرِي قالُوا أَقْرَرْنا قالَ فَاشْهَدُوا وَ أَنَا مَعَكُمْ مِنَ‌ الشَّاهِدِينَ. از امام على عليه‌السلام روايت شده كه خداوند از انبياى پيشين میثاق گرفت كه با معرّفى پيامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله به امّتهاى خود به وى ایمان آورند و او را يارى رسانند.

۱.۳ - انصار

برخوردارى رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله، از امدادهای انصار:
۱. وَ إِنْ يُرِيدُوا أَنْ يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ اللَّهُ هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنِينَ‌ يا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَسْبُكَ اللَّهُ وَ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ‌. بر اساس گفته بعضى مفسّران و روايت منقول از امام باقر عليه‌السلام، مقصود از «المؤمنين» انصار است.
۲. وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ الَّذِينَ آوَوْا وَ نَصَرُوا أُولئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ.

۱.۴ - جبرئيل

جبرئیل، يارى‌دهنده پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به فرمان خدا:
وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلى‌ بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِيثاً فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ‌ وَ أَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَ أَعْرَضَ عَنْ بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَها بِهِ قالَتْ مَنْ أَنْبَأَكَ هذا قالَ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ إِنْ تَتُوبا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُما وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِيلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمَلائِكَةُ بَعْدَ ذلِكَ ظَهِيرٌ.

۱.۵ - ملائكه‌

ملائکه، امدادكنندگان پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله با اذن و فرمان الهى:
۱. ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى‌ رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَ أَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها وَ عَذَّبَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ ذلِكَ جَزاءُ الْكافِرِينَ.
۲. وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلى‌ بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِيثاً فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَ أَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَ أَعْرَضَ عَنْ بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَها بِهِ قالَتْ مَنْ أَنْبَأَكَ هذا قالَ‌ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ إِنْ تَتُوبا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُما وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِيلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمَلائِكَةُ بَعْدَ ذلِكَ ظَهِيرٌ.

۱.۶ - مؤمنان‌

••• مؤمنانِ صالح، امدادكنندگان به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله :
۱. الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَ‌ ... فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوهُ وَ نَصَرُوهُ‌ ....
۲. وَ إِنْ يُرِيدُوا أَنْ يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ اللَّهُ هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنِينَ‌ يا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَسْبُكَ اللَّهُ وَ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ.
۳. وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلى‌ بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِيثاً فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَ أَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَ أَعْرَضَ عَنْ بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَها بِهِ قالَتْ مَنْ أَنْبَأَكَ هذا قالَ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ إِنْ تَتُوبا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُما وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِيلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمَلائِكَةُ بَعْدَ ذلِكَ ظَهِيرٌ.

••• امدادهای الهی و مؤمنان، كافى براى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله :
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَسْبُكَ اللَّهُ وَ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ.

۱.۷ - مهاجران‌

امداد خداوند و مهاجران به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله هنگام هجرت از مکّه:
لِلْفُقَراءِ الْمُهاجِرِينَ الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ أَمْوالِهِمْ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَ رِضْواناً وَ يَنْصُرُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ.




۲.۱ - کفایت امدادهای خدا

كفايت امدادهای خدا براى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله :
۱. وَ إِنْ يُرِيدُوا أَنْ يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ اللَّهُ هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنِينَ‌ يا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَسْبُكَ اللَّهُ وَ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ.
۲. فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ.
۳. وَ كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ وَ كَفى‌ بِرَبِّكَ هادِياً وَ نَصِيراً.
۴. ... قُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ عَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُونَ.

۲.۲ - امداد با اعطای پیروزی

امداد خدا به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، با اعطاى پیروزی به آن حضرت:
إِنَّا فَتَحْنا لَكَ فَتْحاً مُبِيناً وَ يَنْصُرَكَ اللَّهُ نَصْراً عَزِيزاً.

۲.۳ - امداد در دنیا و آخرت

خداوند، امدادرسان پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در دنیا و آخرت:
مَنْ كانَ يَظُنُّ أَنْ لَنْ يَنْصُرَهُ اللَّهُ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ فَلْيَمْدُدْ بِسَبَبٍ إِلَى السَّماءِ ثُمَّ لْيَقْطَعْ فَلْيَنْظُرْ هَلْ يُذْهِبَنَّ كَيْدُهُ ما يَغِيظُ.

۲.۴ - زمینه نزول امداد الهی

هجرت پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در راه خدا، زمينه نزول امداد الهى بر آن حضرت:
إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُما فِي الْغارِ إِذْ يَقُولُ لِصاحِبِهِ لا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنا فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَ أَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها وَ جَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلى‌ وَ كَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيا وَ اللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ.

۲.۵ - توفیق صبر

شکیبایی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در برابر تجاوزهاى دشمن، نيازمند توفیق الهی:
وَ اصْبِرْ وَ ما صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَ لا تَكُ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُونَ.

۲.۶ - امداد با واسطه

امداد خدا به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، به واسطه ملائکه:
۱. ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى‌ رَسُولِهِ‌ ... وَ أَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها ....
۲. وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلى‌ بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِيثاً .... وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ‌ ... وَ الْمَلائِكَةُ بَعْدَ ذلِكَ ظَهِيرٌ.

۲.۷ - امداد برای پایداری در وحی

پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، نيازمند امداد الهى، براى پايدارى بر طريق وحی:
وَ لَوْ لا أَنْ ثَبَّتْناكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئاً قَلِيلًا.

۲.۸ - امداد جهت ورود و خروج به کارها

پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نيازمند نزول امداد الهى، جهت ورود به كارها و خروج از آن، به شكل درست:
وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لِي مِنْ لَدُنْكَ سُلْطاناً نَصِيراً.

۲.۹ - امداد در ادای مسئولیت رسالت

پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نيازمند تقویت روحی و امداد الهى، در اداى مسئوليّت رسالت:
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً كَذلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَكَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِيلًا.

۲.۱۰ - نوید به امداد پیامبر

نويد خداوند به يارى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در صورت پایداری و مقاومت:
وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلى‌ ما كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّى أَتاهُمْ نَصْرُنا ....

۲.۱۱ - امداد در کودکی

امداد خداوند به پيامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله با سرپرست قرار دادن براى وى، در کودکی:
أَ لَمْ يَجِدْكَ يَتِيماً فَآوى‌.

۲.۱۲ - امداد در غار ثور

نصرت خدا به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در غار ثور، با آرامش‌بخشى به او:
إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُما فِي الْغارِ إِذْ يَقُولُ لِصاحِبِهِ لا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنا فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَ أَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها ... مقصود از «الغار» غار ثور است.

۲.۱۳ - امداد در غزوه حنین

امداد و نصرت خدا به محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله در غزوه حنین:
لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِي مَواطِنَ كَثِيرَةٍ وَ يَوْمَ حُنَيْنٍ‌ ...ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى‌ رَسُولِهِ‌ ....

۲.۱۴ - نتیجه امداد الهی

امداد و يارى محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله از سوى خداوند، باعث بى‌اثر شدن نیرنگ کافران:
وَ إِنْ يُرِيدُوا أَنْ يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ اللَّهُ هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنِينَ.

۲.۱۵ - استغفار در برابر امداد الهی

پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، مأمور تسبیح و استغفار، در برابر امدادهای الهی:
إِذا جاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَ الْفَتْحُ‌ وَ رَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْواجاً فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَ اسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كانَ تَوَّاباً.

۲.۱۶ - امداد با آشنایی به معارف دین

امداد خداوند به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله با آشنا كردن وى به معارف دین:
وَ وَجَدَكَ ضَالًّا فَهَدى‌.

۲.۱۷ - وعده خداوند به امداد

وعده خداوند به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در مورد يارى او و پيروز شدن بر دشمنان:
۱. فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لا يُوقِنُونَ.
۲. فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنا يُرْجَعُونَ.

۲.۱۸ - امداد با بی‌نیاز ساختن پیامبر

امداد خداوند به پيامبراكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله با بى‌نياز ساختن آن حضرت:
وَ وَجَدَكَ عائِلًا فَأَغْنى‌.

۲.۱۹ - امداد در صلح حدیبیه

امداد خداوند به پيامبراكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در حدیبیّه، با نزول سکینه و آرامش بر آن حضرت:
إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجاهِلِيَّةِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى‌ رَسُولِهِ‌ ... آيه، درباره حديبيّه است.

۲.۲۰ - امداد هنگامقرائت قرآن

امداد غیبی خداوند به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، هنگام قرائت قرآن:
وَ إِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ حِجاباً مَسْتُوراً وَ جَعَلْنا عَلى‌ قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ وَ فِي آذانِهِمْ وَقْراً ....

۲.۲۱ - امداد با نزول لشگریان الهی

امداد خدا به پيامبراكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله با نزول لشکریان الهی براى آن حضرت:
إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُما فِي الْغارِ ... فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَ أَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها ....


۱. انفال/سوره۸، آیه۶۴.    
۲. حسینی بحرانی، هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص ۷۰۹، ح ۱.    
۳. تحریم/سوره۶۶، آیه۳.    
۴. تحریم/سوره۶۶، آیه۴.    
۵. سیوطی، هبدالرحمان بن ابی بکر، الدّرّ المنثور، ج ۸، ص ۲۲۳.    
۶. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج ۵، ص ۳۷۰، ح ۱۰.    
۷. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج ۵، ص ۳۷۰، ح ۱۱.    
۸. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج ۵، ص ۳۷۱، ح ۱۴.    
۹. تحریم/سوره۶۶، آیه۳.    
۱۰. تحریم/سوره۶۶، آیه۴.    
۱۱. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القرآن العظیم، ج ۲، ص ۳۷۶-۳۷۷.    
۱۲. حسینی بحرانی، هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۴۲۰، ح ۸.    
۱۳. آل‌عمران/سوره۳، آیه۸۱.    
۱۴. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج ۱، ص ۳۵۹، ح ۲۱۷.    
۱۵. انفال/سوره۸، آیه۶۲.    
۱۶. انفال/سوره۸، آیه۶۴.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۴، ص ۸۵۴.    
۱۸. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج ۲، ص ۱۶۵، ح ۱۴۶.    
۱۹. سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الدّرّ المنثور، ج ۴، ص ۱۰۰.    
۲۰. انفال/سوره۸، آیه۷۴.    
۲۱. تحریم/سوره۶۶، آیه۳.    
۲۲. تحریم/سوره۶۶، آیه۴.    
۲۳. توبه/سوره۹، آیه۲۶.    
۲۴. تحریم/سوره۶۶، آیه۳.    
۲۵. تحریم/سوره۶۶، آیه۴.    
۲۶. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۷.    
۲۷. انفال/سوره۸، آیه۶۲.    
۲۸. انفال/سوره۸، آیه۶۴.    
۲۹. تحریم/سوره۶۶، آیه۳.    
۳۰. تحریم/سوره۶۶، آیه۴.    
۳۱. انفال/سوره۸، آیه۶۴.    
۳۲. حشر/سوره۵۹، آیه۸.    
۳۳. انفال/سوره۸، آیه۶۲.    
۳۴. انفال/سوره۸، آیه۶۴.    
۳۵. توبه/سوره۹، آیه۱۲۹.    
۳۶. فرقان/سوره۲۵، آیه۳۱.    
۳۷. زمر/سوره۳۹، آیه۳۸.    
۳۸. فتح/سوره۴۸، آیه۱.    
۳۹. فتح/سوره۴۸، آیه۳.    
۴۰. حج/سوره۲۲، آیه۱۵.    
۴۱. توبه/سوره۹، آیه۴۰.    
۴۲. نحل/سوره۱۶، آیه۱۲۷.    
۴۳. توبه/سوره۹، آیه۲۶.    
۴۴. تحریم/سوره۶۶، آیه۳.    
۴۵. تحریم/سوره۶۶، آیه۴.    
۴۶. اسراء/سوره۱۷، آیه۷۴.    
۴۷. اسراء/سوره۱۷، آیه۸۰.    
۴۸. فرقان/سوره۲۵، آیه۳۲.    
۴۹. انعام/سوره۶، آیه۳۴.    
۵۰. ضحی/سوره۹۳، آیه۶.    
۵۱. توبه/سوره۹، آیه۴۰.    
۵۲. طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، ج ۱۴، ص ۲۵۹.    
۵۳. توبه/سوره۹، آیه۲۵.    
۵۴. توبه/سوره۹، آیه۲۶.    
۵۵. انفال/سوره۸، آیه۶۲.    
۵۶. نصر/سوره۱۱۰، آیات۱-۳.    
۵۷. ضحی/سوره۹۳، آیه۷.    
۵۸. روم/سوره۳۰، آیه۶۰.    
۵۹. غافر/سوره۴۰، آیه۷۷.    
۶۰. ضحی/سوره۹۳، آیه۷.    
۶۱. فتح/سوره۴۸، آیه۲۶.    
۶۲. طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، ج ۲۲، ص ۲۵۱.    
۶۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۴۵.    
۶۴. اسراء/سوره۱۷، آیه۴۶.    
۶۵. توبه/سوره۹، آیه۴۰.    



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۶، ص۹۶، برگرفته از مقاله «امداد به محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله».    






جعبه ابزار